Średnia wielkość gospodarstw rolnych: Ukraina i Polska

Zdjęcie: Wielkość gospodarstw rolnych

Średnia wielkość gospodarstw rolnych na Ukrainie wzrosła z 479 ha w 2010 roku do 649 ha w 2024 roku – wynika z badania „Struktura gospodarstw rolnych na Ukrainie”. Choć często mówi się o ukraińskich agroholdingach, realna struktura rolnictwa jest dualistyczna. Agroholdingi kontrolują 52% użytków rolnych, odpowiadając za 54% produkcji, przy czym zatrudniają zaledwie 18% pracowników sektora. Druga połowa gruntów należy do gospodarstw indywidualnych i farmerskich, które przynoszą 46% produkcji i zatrudniają 82% osób w rolnictwie.

Ciekawostki o produkcji rolnej Ukrainy:

• Areał gruntów ornych: ok. 28 mln ha, w tym połowa to czarnoziemy.
• Produkcja zbóż zajmuje ponad połowę użytków rolnych; kukurydza uprawiana jest na 5 mln ha, pszenica na 7 mln ha, jęczmień na 2,6 mln ha.
• Sektor indywidualny dominuje w produkcji ziemniaków, warzyw i owoców, sektor korporacyjny – w zbożach, oleistych i burakach cukrowych.
• Podstawowa agrotechnika daje wysokie plony przy niskim nakładzie kosztów w porównaniu do Polski: zboża ok. 4 t/ha, rzepak 2,5 t/ha, słonecznik i soja po ok. 2,6 t/ha.

Prof. Borodina podkreśla, iż odbudowa ukraińskiego rolnictwa po wojnie wymaga wprowadzenia rozwiązań unijnych, wspierających rozwój gospodarstw rodzinnych i równoprawne warunki dla wszystkich producentów rolnych.

Polska – średnie gospodarstwo i struktura

W Polsce średnia wielkość gospodarstwa rolniczego wzrosła z ok. 9,8 ha w 2010 roku do 11,6 ha w 2024 roku. W porównaniu do Ukrainy i Francji (średnia 69 ha w 2020 r.), polskie gospodarstwa pozostają stosunkowo małe.

Charakterystyka polskiego rolnictwa:

• Dominują gospodarstwa rodzinne, zajmujące większość powierzchni użytków rolnych.
• Najczęściej uprawiane są zboża (pszenica, kukurydza, jęczmień), rzepak, ziemniaki i warzywa.
• Produkcja jest bardziej nakładowa niż na Ukrainie – wyższe koszty nawozów, materiału siewnego i ochrony roślin.
• Rolnictwo odpowiada za ok. 2,6% PKB i 7,6% zatrudnienia.

Porównanie z Ukrainą:

Kraj / wskaźnikŚrednia wielkość gospodarstwaDominujący typ gospodarstwaZatrudnienie w sektorzeUdział w PKB

Ukraina 2024	649 ha	Agroholdingi i gospodarstwa indywidualne	15% w sektorze rolno-spożywczym	13,7%
Polska 2024	11,6 ha	Gospodarstwa rodzinne	10–11%	9%
Francja 2020	69 ha	Średnie i duże gospodarstwa	ok. 2–3% w sektorze	ok. 3–4%

Różnice pokazują, iż struktura rolnictwa w Polsce jest przez cały czas skoncentrowana na małych gospodarstwach rodzinnych, podczas gdy Ukraina rozwija się w kierunku dualizmu: duże agroholdingi i silny sektor indywidualny.