Biogazownia w gospodarstwie – czy to się opłaca? Analiza inwestycji krok po kroku

W dobie niepewności rynkowej i rosnących kosztów produkcji, coraz więcej rolników szuka stabilnych i przewidywalnych źródeł dochodu. Jedną z takich możliwości stają się biogazownie rolnicze o mocy do 500 kW, wspierane przez gwarantowane taryfy (FiT/FIP) i publiczne programy dofinansowania. Choć inwestycja wymaga starannego przygotowania, może przynieść wymierne zyski – zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe.

Biogazownia w gospodarstwie – czy to się opłaca? Analiza inwestycji krok po kroku

Trzy filary opłacalności: substraty, przyłącze, finansowanie

– Warunkiem sukcesu jest dobrze zaplanowany model działania. Na rentowność biogazowni wpływają trzy najważniejsze czynniki: dobór substratów, dostępność mocy przyłączeniowej oraz finansowanie zewnętrzne – wyjaśnia Mikołaj Juśkiewicz, doradca ds. OZE w firmie Agraves.

1. Substraty – z czego zrobisz, tyle zarobisz

Rodzaj i dostępność substratów to podstawa opłacalności.

– Instalacje wykorzystujące odpady z własnego gospodarstwa – gnojowicę, obornik, resztki paszowe czy odpady roślinne – charakteryzują się najniższymi kosztami eksploatacyjnymi. To właśnie takie biogazownie mają największy potencjał marży operacyjnej – podkreśla Marcin Szymański, kierownik projektów dotacyjnych w Agraves.

Problem pojawia się, gdy trzeba kupować substraty z zewnątrz, np. kiszonkę kukurydzy, wywar gorzelniczy czy odpady z przemysłu spożywczego. Ich koszt rynkowy może gwałtownie obniżyć rentowność inwestycji, zwłaszcza w okresach sezonowych wahań podaży. Do tego dochodzą wydatki logistyczne i magazynowe.

– Im większa samowystarczalność surowcowa, tym bezpieczniejszy i bardziej przewidywalny biznes – podsumowuje Juśkiewicz.

2. Ograniczenia sieciowe – niewidzialna bariera

Nawet najlepiej zaprojektowana instalacja nie zarobi, jeżeli nie będzie mogła oddać wyprodukowanej energii do sieci.

– W wielu regionach, szczególnie tych nasyconych fotowoltaiką, pojawia się problem braku dostępnych mocy przyłączeniowych. Operatorzy odmawiają wydania warunków przyłączenia lub ograniczają zdolność odbiorczą sieci, co oznacza, iż inwestor może nie sprzedać energii – wyjaśnia Marcin Szymański.

Dlatego już na etapie planowania inwestycji należy skontaktować się z lokalnym operatorem systemu dystrybucyjnego (OSD) i sprawdzić, czy przyłączenie jest technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione.

3. Program „Energia dla Wsi” – klucz do realizacji projektu

Koszt budowy biogazowni może sięgać kilku milionów złotych. Dla wielu rolników to bariera nie do przeskoczenia – chyba iż skorzystają z dostępnych instrumentów wsparcia.

Tu z pomocą przychodzi rządowy program „Energia dla Wsi”, oferujący bezzwrotne dotacje oraz preferencyjne pożyczki dla rolników indywidualnych, spółdzielni energetycznych i grup producentów rolnych.

– Dofinansowanie może pokryć znaczną część kosztów kwalifikowanych, zmniejszając potrzebę kredytowania i skracając czas zwrotu inwestycji. To często decyduje o tym, czy projekt w ogóle ma sens ekonomiczny – zaznacza Juśkiewicz.

Biogazownia jako źródło przewagi konkurencyjnej

Biogazownie o mocy do 500 kW, dzięki wsparciu taryf gwarantowanych i programów pomocowych, mogą nie tylko zapewnić dodatkowy dochód, ale też zwiększyć samowystarczalność energetyczną gospodarstwa, umożliwiając np. produkcję energii cieplnej na potrzeby suszarni czy chlewni.

– To realna szansa, by rolnik stał się producentem energii odnawialnej, uniezależnił się od wahań cen energii i aktywnie uczestniczył w zielonej transformacji wsi – podsumowuje Marcin Szymański.

Kiedy warto zainwestować?

TAK, jeżeli masz:

• dostęp do własnych substratów (gnojowica, obornik, odpady roślinne),
• potwierdzone warunki przyłączenia do sieci,
• możliwość skorzystania z dotacji lub preferencyjnych pożyczek.

NIE, jeśli:

• opierasz się wyłącznie na drogich substratach zewnętrznych,
• lokalna sieć energetyczna jest przeciążona i nie przyjmie energii,
• nie masz dostępu do finansowania zewnętrznego.