1 tydzień temu
W uprawie ziemniaka poza nawożeniem doglebowym istotną rolę odgrywa dokarminie dolistne roślin. Dolistnie można aplikować zarówno makroelementy, jak i mikroelementy.
Z grupy makroskładników najczęściej stosuje się azot, magnez i siarkę. Znacznie rzadziej w uprawie ziemniaka dolistnie aplikuje się fosfor czy potas. Z mikroskładników stosuje się zwłaszcza dokarmianie manganem i borem. W przypadku uprawy rośliny na glebach o odczynie obojętnym przy braku nawożenia obornikiem należy również aplikować dolistnie pozostałe mikroskładniki.
Dokarmianie dolistne azotem przeprowadza się z wykorzystaniem wodnego roztworu mocznika, lub też nawozów azotowych czy wieloskładnikowych produkowanych na jego bazie. Najczęściej stosuje się roztwór mocznika o stężeniu 6%, przy czym przy optymalnych warunkach pogodowych dozwolona jest aplikacja 8% roztworu mocznika. Zabieg dokarmiania dolistnego powinien być prowadzony w dni pochmurne przy dużej wilgotności powietrza. Wskazany jest także pełny turgor tkanek roślinnych. W uprawie ziemniaka dokarmianie pozakorzeniowe azotem w praktyce stosowane jest od 2 do 4 razy w okresie wegetacyjnym.
Ważny magnez i siarka
Ważną rolę w prawidłowym wzroście i rozwoju ziemniaka odgrywa magnez i siarka, stąd też zaleca się aplikację dolistną tych makroskładników. Okres krytyczny zapotrzebowania ziemniaka na siarkę ma miejsce od okresu pełni formowania bulw do początku zasychania łęcin, przy czym akumulacja tego makroskładnika zachodzi systematycznie wraz ze wzrostem bulw. Dokarmianie dolistne magnezem i siarką zaleca się najczęściej z wykorzystaniem 5% roztworu wodnego siedmiowodnego siarczanu magnezu, rozpuszczając 5 kg nawozu w 100 litrach wody i stosując od 200 do 300 litrów cieczy użytkowej na ha uprawy ziemniaka.
Mikroelementy podajemy dolistnie
Ziemniak charakteryzuje się wysokim zapotrzebowaniem na mikroelementy począwszy od fazy pąkowania i początku kwitnienia roślin, jednak intensywne pobieranie tych składników pokarmowych ma miejsce w okresie przyrostu masy bulw, począwszy od fazy kwitnienia do początkowego okresu żółknięcia liści na roślinach.
W związku z tym, iż zapotrzebowanie na mikroelementy jest nieduże w odniesieniu do makroskładników, stąd też w całości może być ono pokryte w drodze dokarmiania dolistnego.
Termin dokarmiania
Zabieg ten najczęściej przeprowadza się dwukrotnie od momentu wytworzenia przez rośliny pędów bocznych aż do ich kwitnienia. W przypadku uprawy ziemniaka przy skrajnie niskiej dostępności mikroelementów ilość zabiegów dokarmiania dolistnego można być zwiększona.
Z toną bulw ziemniaków wynoszone jest 30 – 50 g żelaza, 10 – 25 g manganu, 7,5 – 15 g cynku, 3,0 – 6,0 g boru i 2,0 – 5,0 g miedzi. W uprawie ziemniaka dawki zastosowanych mikroskładników poza potrzebami pokarmowymi tej rośliny zależą przede wszystkim od dostępności mikroelementów z gleby, rodzaju zastosowanych nawozów, jak również od warunków ich stosowania, które w znacznym stopniu decydują o ich przyswajalności, stąd też trudno jest podać konkretne ilości niezbędnych nawozów mikroelementowych. Niemniej jednak w uprawie ziemniaka wskazane jest dokarmianie dolistne mikroelementami w granicach od 50 do 100% potrzeb pokarmowych rośliny.
Mikroelementy ważne w uprawie ziemniaka
Ziemniak charakteryzuje się dużą wrażliwością na niedobór manganu, cynku i boru. W pierwszej kolejności wymaga optymalnego zaopatrzenia w mangan, a następnie w bor. Mangan jest najważniejszym mikroelementem uczestniczącym w procesach przemiany materii zachodzących w ziemniaku, przy czym krytyczny okres zapotrzebowania na ten pierwiastek występuje w czasie tworzenia łodyg i liści, a także w okresie zawiązywania bulw.
Mangan w ziemniaki
Optymalne zaopatrzenie ziemniaka w mangan wpływa na poprawę rozwoju roślin i ich wcześniejsze kwitnienie. Pierwiastek ten warunkuje prawidłowy wzrost ziemniaka oraz zwiększa zawartość skrobi i witaminy C w bulwach. Wpływa również na zwiększenie odporności roślin na występowanie chorób, w tym między innymi na zarazę ziemniaka, parcha zwykłego i rizoktoniozę.
Niedobór mikroelementów w uprawie ziemniaka wiąże się z zaburzeniami w przemianach biochemicznych roślin. Przy ich deficycie dochodzi do hamowania wzrostu i rozwoju ziemniaka oraz do zwiększenia jego podatności na choroby grzybowe i bakteryjne. Prowadzi to do obniżenia plonu bulw oraz pogorszenia ich parametrów jakościowych.
Niedobór manganu wpływa na zmniejszenie zawartość skrobi, a także witaminy C w bulwach. Objawem jego niedoboru jest chloroza międzynaczyniowa, pojawiająca się przede wszystkim na liściach młodszych, która rozpoczyna się u podstawy liścia i obejmuje z czasem cały liść. Na blaszce liściowej tworzy się charakterystyczna żółto-zielona siateczka. Z czasem chloroza stopniowo ulega przekształceniu w nekrozę. Plamki niedoborowe występują również na łodygach i ogonkach liściowych. Symptomem niedoboru manganu jest płaski i zwiędły wygląd liści. Zabiegi dokarmiania dolistnego ziemniaków manganem zaleca się do wykonania kilka razy po zwarciu międzyrzędzi, przy dużej powierzchni liści, w odstępach 7 – 14-dniowych.
Dokarmianie borem
Ważną rolę, zarówno w aspekcie plonotwórczym, jak również jakościowym, w uprawie ziemniaka odgrywa bor. Pierwiastek ten wpływa na prawidłowy rozwój roślin, w tym zarówno organów nadziemnych, czyli liści i łodyg, jak i organów podziemnych (bulw i systemu korzeniowego roślin).
Niedobór boru objawia się wolniejszym rozwojem ziemniaka, skróceniem łodyg i karłowatością roślin, które przybierają charakterystyczny krzaczasty kształt. W efekcie niedoboru tego mikroskładnika na najmłodszych liściach ziemniaka pojawiają się chlorozy, które z czasem przechodzą w nekrozy. Liście stają się łamliwe i zdeformowane oraz wywijają się do środka.
Deficyt boru widoczny się również na bulwach w postaci licznych brązowiejących nieregularnych plam. Dodatkowo bulwy często są małe, popękane i szkliste, o ciemniejszej skórce w odniesieniu do roślin dobrze odżywionych borem. Następuje także więdnięcie końcówek korzeni. Przy niedoborze boru w uprawie ziemniaka nasila się występowanie parcha zwykłego, a przy silnym deficycie może dochodzić do zamierania całych roślin ziemniaka.
Dokarmianie cynkiem
Ważną rolę w uprawie ziemniaka odgrywa również cynk, który uczestniczy w syntezie chlorofilu, a także w procesie oddychania, wchodząc w skład niektórych enzymów biorących w nim udział. Niedobór cynku u ziemniaka prowadzi do karłowatości roślin, na których dodatkowo uwidacznia się chloroza. Następuje wówczas pofałdowanie najmłodszych liści wierzchołkowych, które mają zdeformowane brzegi, są drobne, o odcieniu żółtym, z charakterystycznymi nekrotycznymi brunatnymi plamkami.
