Finansowanie reform socjalnych w Chinach – rola władz lokalnych i instytucji

Nowe chińskie reformy w dziedzinie ochrony socjalnej i usług publicznych wymagają znacznych nakładów finansowych oraz skoordynowanego działania różnych szczebli administracji. Poniżej szczegóły dotyczące finansowania i podmiotów odpowiedzialnych za wdrożenie zmian.

Źródła finansowania

a) Budżet centralny i lokalny

• Rząd centralny zwiększa wydatki na cele socjalne – w 2025 r. przeznaczy na edukację i zabezpieczenie społeczne po 4,5 bln juanów (ok. 2,5 bln zł), co oznacza wzrost o ok. 6% w porównaniu z poprzednim rokiem.
• Samorządy lokalne będą współfinansować projekty, szczególnie w zakresie:
  • budowy szkół i szpitali,
  • rozwoju żłobków i domów opieki,
  • programów pomocy społecznej.

b) Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP)

• Zachęca się firmy prywatne i organizacje non-profit do inwestycji w usługi społeczne (np. prywatne żłobki, domy seniora).
• Przykład: Pracodawcy mogą otrzymać wsparcie przy zakładaniu przyzakładowych żłobków.

c) Fundusze ubezpieczeń społecznych

• Rozszerzenie systemu ubezpieczeń na pracowników niestandardowych (np. kurierów, kierowców Ubera) ma być finansowane m.in. ze składek pracowników i pracodawców.

Kto odpowiada za realizację?

Reformy będą wdrażane przez istniejące instytucje, ale z nowymi zadaniami:

a) Rząd centralny (Pekin)

• Ministerstwo Rozwoju i Reform (NDRC) – nadzoruje ogólną strategię i koordynację między resortami.
• Ministerstwo Finansów – zapewnia finansowanie kluczowych programów.
• Ministerstwo Edukacji i Zdrowia – odpowiada za standardy w szkołach i szpitalach.

b) Władze lokalne (prowincje, miasta, gminy)

• „Jedno miasto, jedna polityka” – samorządy mają dostosować reformy do lokalnych warunków (np. w bogatszych prowincjach jak Guangdong standardy będą wyższe).
• Priorytety lokalne:
  • Duże miasta (np. Szanghaj, Pekin) skupią się na opiece nad migrantami i rozbudowie żłobków.
  • Regiony wiejskie – na poprawie dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej.

c) Nowe mechanizmy koordynacyjne

• „Centra Usług Społecznych” – powstają w miastach, aby integrować pomoc socjalną, edukację i ochronę zdrowia.
• Cyfryzacja usług – wykorzystanie big data do identyfikacji osób potrzebujących pomocy (np. systemy monitorowania ubóstwa).

Wyzwania w realizacji

• Nierówności między regionami – bogatsze prowincje (np. Jiangsu, Zhejiang) łatwiej sfinansują reformy niż biedniejsze (np. Gansu, Guizhou).
• Nadzór nad jakością usług – ryzyko korupcji przy przetargach na budowę szkół czy szpitali.
• Odpowiedzialność władz lokalnych – część samorządów może opóźniać wdrożenie ze względu na koszty.

Czy to się uda?

Chiński rząd stawia na połączenie centralnego planowania z elastycznością lokalną. najważniejsze będzie:

1. Stałe finansowanie z budżetu centralnego dla biedniejszych regionów.
2. Nadzór Pekinu nad jakością usług (np. przez cyfrowe systemy monitoringu).
3. Zachęty dla sektora prywatnego, aby odciążyć państwo.

Jeśli reformy zostaną wdrożone skutecznie, mogą znacząco poprawić jakość życia Chińczyków, szczególnie robotników migrujących, rodzin z dziećmi i osób starszych. Będą też testem dla efektywności chińskiego systemu zarządzania.

Źródła:

• sina.cn
• people.cn

Leszek B. Ślazyk

e-mail: [email protected]

© www.chiny24.com