Kapusta późna wymaga precyzji – jak zadbać o stanowisko, wodę i nawożenie

17 godzin temu

W produkcji warzyw kapustnych – zwłaszcza przy późnych odmianach kapusty białej – o wyniku decyduje nie tylko dobór odmiany, ale również stan gleby i jakość przygotowania stanowiska. Dla producentów operujących na średnią skalę (10–30 ha kapusty), najważniejsze jest zintegrowane podejście, które bierze pod uwagę rodzaj gleby, przewidziany kierunek zbytu (przetwórstwo lub rynek świeży), oraz możliwości nawadniania.

Gleba – pierwszy krok do sukcesu

Kapusta późna wymaga gleby żyznej, głębokiej, o strukturze gruzełkowatej, o wysokiej zawartości próchnicy. W praktyce dobrze sprawdzają się gleby Iii klasy bonitacyjnej i lepsze. Na glebach cięższych i zlewnych niezbędna jest orka głęboka z rozbiciem podeszwy płużnej – np. głęboszowanie jesienne na 35–40 cm – w celu uniknięcia zalegania wody w strefie korzeniowej. Przy zbyt zwięzłej strukturze dochodzi do słabego rozwoju korzeni i zwiększa się ryzyko chorób fizjologicznych główek (m.in. zamierania brzegów liści i zgnilizn bakteryjnych). Z kolei na glebach lekkich – np. piaskach gliniastych – priorytetem jest zatrzymanie wilgoci. Tu doskonale sprawdzają się międzyplony jako forma naturalnej osłony gleby zimą oraz zastosowanie nawozów organicznych, które poprawiają pojemność wodną i buforową stanowiska.

Zapotrzebowanie kapusty na wodę

Kapusta o długim okresie wegetacji ma wysokie wymagania wodne, od 360 do choćby 600 mm na sezon, co w warunkach większości rejonów naszego kraju przekracza sumę opadów deszczu występujących podczas uprawy. najważniejszy jest okres zawiązywania i wzrostu główek, kiedy niedobory wody najsilniej ograniczają rozwój roślin. W tym czasie wilgotność gleby powinna wynosić 70–80% polowej pojemności wodnej (ppw), przy czym potencjał wodny gleby nie powinien spaść poniżej -50 kPa. Jednorazowa dawka wody dostarczana w tym okresie dzięki deszczowni powinna mieścić się w przedziale 15–25 mm (w zależności od zwięzłości gleby). Zarówno niedobór, jak i nadmiar wody są niepożądane. Szczególnie niebezpieczne jest zalewanie upraw w efekcie obfitych i długotrwałych opadów, prowadzące do występowania zastoisk wody na polach, co skutkuje deficytem tlenu w glebie i zamieraniem systemu korzeniowego.

Dla uniknięcia stresów wodnych konieczne jest efektywne gospodarowanie wodą. Systemy melioracyjne, zarówno nawadniające, jak i odwadniające, pozwalają na regulację stosunków wodnych. Niestety, w wielu rejonach Polski systemy drenarskie są zdewastowane lub nie istnieją, często niszczone podczas inwestycji drogowych i budowlanych. W sytuacji potęgującej się suszy większość plantatorów kapusty inwestuje nowoczesne instalacje nawadniające, ponieważ bez podlewania trudno mówić o efektywnej uprawie kapusty.

Zrównoważone nawożenie i znaczenie mikroelementów

Kapusta, jako roślina o wysokiej masie wegetatywnej, ma duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Dlatego nieodzowne jest łączenie nawożenia organicznego z nawozami mineralnymi. Ich stosowanie powinno być poprzedzone analizą chemiczną gleby, co pozwala określić zawartość makro- i mikroelementów oraz dobrać odpowiednie dawki. Optymalna zawartość makroskładników w uprawie późnej kapusty wynosi (w mg /dm³ gleby): 120–135 N, 60–70 P, 180–200 K, 1000–1500 Ca i 65–75 Mg. Układając program nawożenia plantacji oprócz wyników analizy ogrodniczej gleby warto uwzględnić również przewidywaną wielkość plonu. Szacuje się, iż do uzyskania plonu na poziomie 100 t/ha potrzeba 350 kg N, 130 kg P₂O₅, 430 kg K₂O, 500 kg CaO oraz 25 kg MgO. Warto jednak pamiętać, iż dokładne wartości zależą od odmiany. Im jest ona późniejsza, tym więcej składników odżywczych potrzebuje.

Kapusta jest szczególnie wrażliwa na niedobór boru i manganu, które są dla tej uprawy składnikami krytycznymi. Zbyt mała dostępność tych mikroelementów skutkuje problemami z zawiązywaniem główek. Regularne stosowanie nawozów organicznych zmniejsza ryzyko ich deficytu, jednak w przypadku stwierdzenia braków niezbędne jest ich uzupełnienie poprzez nawozy dolistne lub doglebowe. Należy także zwracać uwagę na formę przyswajalności pierwiastków – składniki mineralne w glebie mogą występować w formach nieprzyswajalnych, zwłaszcza przy nieprawidłowym odczynie.

Znaczenie wapnowania i regulacji pH

Warzywa kapustne są wrażliwe na zakwaszenie gleby. Optymalne pH dla gleb lekkich wynosi 6,0–6,5, dla zwięzłych 6,0–7,5. Zbyt niskie pH ogranicza wzrost, obniża plonowanie oraz zwiększa podatność na kiłę kapusty. Kapustę można sadzić choćby na polach świeżo zwapnowanych, jeżeli zabieg wykonano odpowiednio wcześnie, np. na wiosnę przed sadzeniem w maju lub czerwcu.

Wapń wpływa także na ograniczenie występowania wewnętrznego zbrunatnienia główek, którego przyczyną jest deficyt wapnia w najmłodszych tkankach liści. Choroba ta nasila się przy niekorzystnych warunkach pogodowych: niedoborach wody, wysokiej temperaturze, przenawożeniu azotem i potasem, jak również w przypadku zbyt późnego zbioru czy zbyt dużego zagęszczenia roślin.

W warunkach podwyższonego ryzyka zaleca się dolistne nawożenie saletrą wapniową, co pozwala gwałtownie uzupełnić braki tego pierwiastka.

Kiła kapusty – przeciwdziałanie przez agrotechnikę

Kiła kapusty (Plasmodiophora brassicae) pozostaje jedną z najgroźniejszych chorób kapustowatych. Niestety, w tej chwili nie ma środków ochrony roślin zarejestrowanych do bezpośredniego zwalczania tej choroby. Dlatego najważniejsza jest profilaktyka i odpowiednia agrotechnika.

Podstawową zasadą jest stosowanie płodozmianu z co najmniej 4-letnią przerwą w uprawie kapustowatych na tym samym polu. Unikać należy także występowania dziko rosnących chwastów z tej samej rodziny, które mogą być rezerwuarem zarodników.

Na polach skażonych zaleca się wprowadzenie roślin o działaniu fitosanitarnym, takich jak por, pomidor, fasola, ogórek czy zboża (zwłaszcza owies), które redukują liczebność zarodników w glebie. W uprawach profesjonalnych warto rozważyć stosowanie nawozów azotowo-wapniowych (np. Perlka), których produkty rozkładu działają odkażająco na glebę.

Najskuteczniejszym podejściem jest łączenie kilku metod profilaktycznych z wyborem odmian kapusty wykazujących odporność lub tolerancję na kiłę. Takie zintegrowane działania są w tej chwili najefektywniejszą strategia w ograniczaniu strat powodowanych przez tę chorobę.

Rozstawa – zależna od kierunku zbytu

Rozstawa zależy bezpośrednio od przeznaczenia towaru. Dla kapusty na rynek świeży, gdzie liczy się wyrównanie i niezbyt duża wielkość główki, najczęściej stosuje się zagęszczenie od 35 do 50 tys. roślin na hektar. Im mniejsza ma być masa główek, tym więcej roślin należy posadzić na hektar, należy jednak pamiętać, iż nie wszystkie odmiany nadają się do uprawy w bardzo wysokim zagęszczeniu. W produkcji przemysłowej (do szatkowania, kiszenia, pakowania próżniowego), gdzie ważniejszy jest ogólny plon, pożądane są większe główki, dlatego rozstawa musi być większa. W uprawie dla przetwórstwa zaleca się zależnie od odmiany zagęszczenie od 22 do 35 tys. roślin na ha.

Chronione od startu

W gospodarstwach, które wcześniej notowały uszkodzenia powodowane przez śmietkę kapuścianą, rutynowo stosuje się insektycyd aplikowany do bryły korzeniowej rozsady. Alternatywą są biologiczne preparaty zawierające pożyteczne nicienie entomopatogenicznych. Młode rośliny należy zabezpieczyć także przed chorobami. Już na rozsadniku stosuje się w tym celu Previcur Energy 840 SL do ochrony przed zgorzelą siewek, można też zapobiegawczo chronić rośliny przed alternariozą, mączniakiem prawdziwym, szarą pleśnią i czarną zgnilizną wykorzystując bakterie Bacillus subtillis na etapie produkcji rozsady lub bezpośrednio po posadzeniu roślin.

Przygotowanie stanowiska pod kapustę późną to dziś proces bardziej przypominający zarządzanie systemem produkcyjnym niż tradycyjne „uprawienie pola”. Precyzyjne nawożenie, prawidłowe rozplanowanie rozstawy, dostosowanie technologii uprawy do gleby i zastosowanie efektywnych metod ochrony decydują o tym, czy gospodarstwo osiągnie nie tylko wysoki plon, ale i jakość.

Idź do oryginalnego materiału