Katastrofalny poziom zbiorów żyta w Rosji

Zbiory żyta w okresie rolnym 2024 osiągnęły w Rosji rekordowo niski poziom. w tej chwili zapowiada się dalsze pogorszenie sytuacji – wynika z nieoficjalnych informacji rosyjskich portali branżowych.

W sezonie 2024 zbiory żyta w Rosji osiągnęły rekordowo niski poziom wynosząc 1,166 mln ton. Takie dane przedstawiło centrum analityczne AB-Center, na które powołuje się rosyjskie wydanie magazynu Forbes. Według dyrektora generalnego AB-Center Aleksieja Ługowa zbiory spadły o ponad 30% w porównaniu z rokiem 2023. Ale już w okresie 2023 zbiory żyta były o 21,4% niższe niż w okresie 2022. Według Ługowa prognozy na sezon 2025 są jeszcze gorsze – zapowiadają się zbiory wynoszące około 1 mln ton. Rządowe centrum RUSEED podaje bardziej optymistyczne szacunki stwierdzając, iż będzie to 1,16-1,17 mln ton, czyli praktycznie bez zmian w stosunku do sezonu poprzedniego. Natomiast pierwsze dane z obwodu saratowskiego – jednego z najwyższym udziałem rolnictwa w wytwórczości – wskazują na to, iż dane AB-Center mogą być prawdziwe, bo żyta będzie zebrane niemal o 12,5% mniej, zaś w innych obwodach sytuacja ma być jeszcze gorsza – informują rosyjskie portale rolnicze.

Spadek w stosunku do lat 90. jest ogromny. W 1990 roku zbiory żyta wynosiły 16,4 mln ton, a od tego czasu spadły dziesięciokrotnie. Jednak także powierzchnia upraw tego zboża w Rosji w 2025 roku zmniejszyła się o kolejne 28,7%. Ługow zauważa, iż wpłynęło to na wzrost cen w łańcuchu „ziarno-mąka-chleb”, a ceny podane przez Rosstat wyniosły w końcu lipca br. do 12 303 rubli za tonę netto. Oznacza to wzrost o 64,6% licząc rok do roku i 80,6% w ciągu ostatnich dwóch lat. W efekcie w ciągu dwóch ostatnich lat o 41,8% wzrósł koszt kilograma mąki żytniej. I to według danych Rosstatu, o których bez osłonek portale rolne w Rosji piszą, iż „kieruje się dziwnym optymizmem” w podawaniu cen, bowiem w niektórych regionach Rosji na początku sierpnia cena tony żyta doszła już do 15 tys. rubli, a nigdzie nie spadła poniżej 12 500 rubli.

Z drugiej strony Ługow zauważa, iż w ciągu ostatnich 10 lat w związku ze zmniejszeniem się powierzchni upraw żyta produkcja mąki żytniej spadła o 29,4%. W okresie styczeń-lipiec 2025 roku wyprodukowano 250,6 tys. ton, czyli o 13% mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. W okresie styczeń-lipiec 2025 roku wyprodukowano 250,6 tys. ton, czyli o 13% mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Oznacza to, iż jeżeli choćby w okresie 2025 spadek zbiorów nie będzie tak dotkliwy, jak twierdzi Ługow i portale branżowe, to i tak cena chleba w przyszłym roku wzrośnie o 15% i to poczynając od zimy.

Dmitrij Leonow, wiceprzewodniczący zarządu stowarzyszenia Rusprodsojuz, stwierdził ostatnio, iż w sierpniu br. chleb żytni kosztował 96,2 rubla za kg, co oznacza 15% podwyżki w ciągu ostatniego roku.

„Zarówno w hurcie, jak i w detalu ceny chleba żytniego wzrosły znacznie powyżej średniej inflacji w kraju” – dodał.

Jak powiedział Forbesowi Oleg Abelew, szef działu analitycznego firmy inwestycyjnej Rikom-Trust, bezpośredni wpływ ceny żyta na koszt chleba wynosi około 7%.

„Dotyczy to jednak szerokiego asortymentu chleba i wypieków, ponieważ mąka żytnia jest dodawana do wielu rodzajów produktów, choćby do chleba pszennego, w celu poprawy struktury” – dodał.

Jest jeszcze jeden problem, o którym wspominają rosyjskie portale branżowe. Żyto, zwłaszcza gorszej jakości, nie nadające się na mąkę chlebową jest doskonałym dodatkiem paszowym w mieszankach i samodzielnie. W mieszankach dla tuczników można go choćby dać do około 50%. Dopuszczalne jest również jego użycie w żywieniu prosiąt i warchlaków (10 proc.) i loch (25 proc.). Dla kur jest to do 20%. Żyto można także stosować w mieszankach dla bydła. Tymczasem, przy braku żyta konsumpcyjnego rozluźniono normy i zboże, które dawniej trafiłoby na pasze, w tej chwili jest przerabiane na mąkę. Poza wyraźnym pogorszeniem jakości chleba, który staje się ciężki i gliniasty, brak żyta paszowego staje się w ten sposób jeszcze bardziej dotkliwy.