Jeśli zmagasz się z egzekucją komorniczą, pewnie zastanawiasz się, czy istnieją sposoby na zabezpieczenie swoich środków. Czy rzeczywiście można znaleźć konto bez komornika? Jakie opcje oferują banki zagraniczne i fintechy? W tym artykule przedstawię ci aktualne informacje – bez mitów i przestarzałych porad.
Jak komornicy znajdują twoje konta – system OGNIVO
Zanim przejdziemy do konkretnych rozwiązań, musisz zrozumieć, jak działa system wyszukiwania kont przez komorników. W Polsce komornicy korzystają z systemu OGNIVO – to elektroniczna baza danych prowadzona przez Krajową Izbę Rozliczeniową, która łączy banki z organami egzekucyjnymi.
System OGNIVO umożliwia elektroniczną wymianę informacji pomiędzy komornikiem sądowym a bankami, dotyczącą poszukiwania rachunków bankowych dłużników. Komornik przygotowuje zapytanie składające się z listy dłużników, podpisuje je bezpiecznym podpisem elektronicznym i przesyła do systemu.
Proces jest bardzo szybki – wymiana danych między uczestnikami systemu odbywa się w sposób zautomatyzowany, co oznacza, iż komornik nie musi manualnie wysyłać zapytań do każdego banku z osobna.
Które banki należą do systemu OGNIVO?
Do systemu OGNIVO należą praktycznie wszystkie działająće w Polsce banki, w tym banki zagraniczne z oddziałami w Polsce. Łącznie w systemie OGNIVO uczestniczy aż 38 banków komercyjnych oraz 500 banków spółdzielczych.
Wszystkie największe polskie banki są w systemie OGNIVO, w tym:
- PKO BP
- Bank Pekao
- ING Bank Śląski
- mBank
- Bank Millennium
- Santander Bank Polska
- Alior Bank
Tak, aktualnie wszystkie SKOKi są w systemie OGNIVO. Założenie konta w SKOK-u nie chroni więc przed „znalezieniem” konta przez komornika.
Kwota wolna od zajęcia komorniczego
Zanim przejdziemy do omawiania konkretnych banków, pamiętaj o najważniejszej rzeczy: komornik nie może zabrać ci wszystkich pieniędzy.
Od 1 stycznia 2025 roku kwota wolna od zajęcia komorniczego wynosi 3 499,50 zł miesięcznie. To 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2025 roku wynosi 4 666 zł brutto.
To oznacza, iż każdego miesiąca na twoim koncie musi pozostać co najmniej 3 499,50 zł – bez względu na to, ile masz długów. Kwota ta nie podlega „kumulacji” – jeżeli np. w styczniu nie wykorzystasz jej w pełnej wysokości, pozostałe środki nie zostaną przesunięte na luty.
Warto również wiedzieć, iż komornik nie może zająć szeregu innych kwot ustawowo niepodlegających egzekucji, takich jak przyznane świadczenia alimentacyjne, świadczenia rodzinne, świadczenia typu 800+, czy też świadczenia pochodzące z pomocy społecznej.
Banki zagraniczne bez komornika – czy to realna alternatywa?
Przejdźmy teraz do sedna sprawy. Czy istnieją banki, które nie współpracują z polskimi komornikami?
Revolut – najpopularniejsza, ale skomplikowana opcja
Revolut to międzynarodowa platforma finansowa, której wielu Polaków używa jako głównego lub dodatkowego konta. Warto jednak wiedzieć, jak wygląda kwestia zajęć komorniczych i integracji z polskim systemem bankowym.
Revolut a system OGNIVO
Standardowe rachunki Revolut (z numerem IBAN LT, prowadzonym przez litewski Revolut Bank UAB) nie są widoczne w systemie OGNIVO. To oznacza, iż polski komornik nie może automatycznie sprawdzić takiego konta ani zająć go w prosty sposób.
Nie znaczy to jednak, iż konto w Revolut jest całkowicie „nietykalne”. W przypadku długów wobec państwa (np. podatki) możliwa jest współpraca transgraniczna – polski urząd skarbowy może poprosić litewskie organy o pomoc. W sprawach cywilnych istnieją też narzędzia unijne, jak np. Europejski Nakaz Zabezpieczenia na Rachunku Bankowym. W praktyce dzieje się to rzadko, ale jest możliwe.
Polski IBAN w Revolut – kooperacja z Aion Bankiem
Od wiosny 2022 roku Revolut, we współpracy z Aion Bankiem (oddział w Polsce), ponownie zaczął oferować konta z polskimi numerami IBAN PL.
To bardzo ważna różnica, bo Aion Bank działa jak każdy inny bank w Polsce – jest uczestnikiem systemu OGNIVO. W efekcie:
- Konta Revolut z polskim IBAN (PL) – są widoczne dla komornika i mogą zostać zajęte tak samo jak rachunek w każdym innym polskim banku.
- Konta Revolut z litewskim IBAN (LT) – nie pojawiają się w OGNIVO, a ich zajęcie wymaga procedur międzynarodowych, które są trudniejsze i dłuższe.
Co to oznacza w praktyce?
- Jeśli masz konto Revolut z PL IBAN – traktuj je jak normalne konto w polskim banku. Komornik ma do niego dostęp przez standardowe narzędzia.
- Jeśli masz konto Revolut z LT IBAN – polski komornik nie sprawdzi go przez OGNIVO, ale w określonych przypadkach (zwłaszcza wobec długów publicznych) konto może być objęte procedurą egzekucji międzynarodowej.
Wise – brytyjska alternatywa
Wise to internetowy bank z siedzibą w Wielkiej Brytanii, który podlega pod prawo bankowe obowiązujące w UK. Komornik może zająć jedynie konta prowadzone w Polsce, a więc nie konto zagraniczne.
Zalety Wise:
- Dla rachunków założonych w bardziej odległych miejscach, szansa na egzekucję wynosi praktycznie 0%
- Możliwość założenia konta całkowicie online
- Obsługa ponad 40 walut
Wady Wise:
- Użytkownicy aplikacji nie mają do dyspozycji polskiego numeru IBAN, przez co nie są możliwe darmowe przelewy od polskich pracodawców na konto użytkownika
- Brak gwarancji polskiego BFG
Zen – nowa opcja na rynku
Firma ZEN jako przedsiębiorstwo nie jest uczestnikiem systemu OGNIVO. W przypadku kont złotówkowych rachunki prowadzone są jednak z użyciem polskich numerów IBAN, ale właścicielem tego rachunku jest ZEN, a więc nie ma na nim twoich danych osobowych.
ZEN oferuje:
- Polski IBAN (ale jako rachunek techniczny)
- Podobnie jak Revolut, konta te pozostają niewidoczne dla polskich komorników w systemie OGNIVO
- Możliwość otrzymywania przelewów od polskiego pracodawcy
Ostrzeżenie: Czy tak pozostanie? Tego nie wiadomo, gdyż możliwe jest, iż firma będzie podążała podobną drogą jak Revolut.
N26 – niemiecki bank internetowy
N26 to bank internetowy zarejestrowany w Niemczech, który funkcjonuje w całej Europie na podstawie niemieckiej licencji bankowej. Podobnie jak w przypadku Wise, znalezienie takiego konta przez polskiego komornika jest utrudnione.
Zalety N26:
- Gwarancja niemieckiego funduszu gwarancyjnego do 100 000 euro
- Pełna licencja bankowa (w przeciwieństwie do niektórych fintechów)
- Konto prowadzone zgodnie z niemieckim prawem bankowym
- Egzekucja wymaga międzynarodowej współpracy prawnej
Wady N26:
- Brak polskiego IBAN
- Ograniczona dostępność niektórych usług w Polsce
- Wyższe koszty niektórych operacji
Europejski Tytuł Egzekucyjny – czy zagraniczne konta są wolne od komornika?
Choć konta zagraniczne mogą być trudniejsze do wykrycia przez polskich komorników, nie oznacza to, iż są w 100% bezpieczne. Istnieje procedura zwana Europejskim Tytułem Egzekucyjnym, która może umożliwić egzekucję również z kont zagranicznych.
Czym jest Europejski Tytuł Egzekucyjny?
Europejski Tytuł Egzekucyjny powstał na potrzeby dochodzenia roszczeń bezspornych w ramach Unii Europejskiej. Podstawą prawną jest Rozporządzenie (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady.
Kluczowe informacje:
- Można go uzyskać w polskim sądzie
- Po uzyskaniu tego tytułu, wierzyciel może wystąpić do organów egzekucyjnych wybranego kraju z żądaniem wszczęcia egzekucji
- Dotyczy państw Unii Europejskiej
Kiedy może być zastosowany?
Aby mogło dojść do egzekucji z zagranicznego konta, muszą być spełnione określone warunki:
Wierzyciel musi:
- Uzyskać Europejski Tytuł Egzekucyjny w polskim sądzie
- Wiedzieć o istnieniu zagranicznego konta dłużnika
- Znać szczegóły tego konta (bank, numer rachunku)
- Być gotowym na dodatkowe koszty i czas trwania procedury
Dlaczego to nie jest częste?
W praktyce egzekucja z zagranicznych kont przez Europejski Tytuł Egzekucyjny jest rzadka z kilku powodów:
Ograniczenia praktyczne:
- Czasochłonność – procedura może trwać miesiące
- Koszty – dodatkowe opłaty prawne i administracyjne
- Brak wiedzy – wierzyciel musi wiedzieć o istnieniu zagranicznego konta
- Skomplikowana procedura – wymaga działania w dwóch systemach prawnych
Najważniejsze ograniczenie: Wierzyciel musi sam odkryć, iż dłużnik ma konto zagraniczne i w którym banku. Polscy komornicy nie mają automatycznego dostępu do informacji o zagranicznych kontach.
Przykład w praktyce
Jeśli masz konto w Wise (Wielka Brytania), polský komornik:
- Nie zobaczy tego konta w systemie OGNIVO
- Nie może bezpośrednio je zająć
- Może spróbować uzyskać Europejski Tytuł Egzekucyjny (ale Wielka Brytania jest poza UE, więc to nie zadziała)
- Musiałby zastosować inne, jeszcze bardziej skomplikowane procedury
Dla kont w krajach UE (jak N26 w Niemczech), teoretycznie możliwa jest egzekucja przez Europejski Tytuł Egzekucyjny, ale w praktyce jest to rzadkie z powodu wymienionych ograniczeń.
Czy warto szukać konta bez komornika?
Zanim zdecydujesz się na któreś z powyższych rozwiązań, zastanów się nad kilkoma istotnymi kwestiami:
Egzekucja to nie tylko konta bankowe
Komornik może zająć część wynagrodzenia zarówno z umowy o pracę jak i innych form zatrudnienia. Może także przeprowadzić egzekucję z nieruchomości czy innych składników majątku.
Pamiętaj, iż choćby jeżeli ukryjesz pieniądze na zagranicznym koncie, komornik może:
- Zająć część twojej pensji u pracodawcy
- Zająć inne składniki majątku
- Przeprowadzić egzekucję z nieruchomości
Zmieniające się przepisy
Eksperci wskazują, iż w tej chwili obowiązujące przepisy dotyczące tzw. wirtualnych IBAN-ów są niepełne. Możliwe, iż w ciągu 2-3 lat przepisy zmienią się tak, iż komornicy zyskają dostęp do rachunków prowadzonych w aplikacjach fintechowych.
To, co dziś jest legalne i bezpieczne, za kilka lat może się zmienić.
Aspekty prawne
Ukrywanie majątku przed egzekucją może mieć poważne konsekwencje prawne. Zamiast szukać sposobów na unikanie spłaty długów, rozważ inne opcje:
- Negocjacje z wierzycielem
- Układy z wierzycielami
- Postępowanie upadłościowe konsumenckie
- Skorzystanie z pomocy prawnika lub doradcy finansowego
Praktyczne porady
Jeśli jednak zdecydujesz się na jedno z zagranicznych rozwiązań bankowych, pamiętaj o kilku zasadach:
Wybierając Revolut:
- Sprawdź, czy masz litewski czy polski IBAN
- Pamiętaj, iż Revolut współpracuje z organami ścigania
- Nie traktuj tego jako długotrwałego rozwiązania
Wybierając Wise:
- Przygotuj się na brak polskiego IBAN
- Rozważ, jak będziesz otrzymywać wynagrodzenie
- Pamiętaj o wyższych kosztach niektórych operacji
Ogólne zasady:
- Nigdy nie ukrywaj faktów przed komornikiem – może to być przestępstwo
- Skorzystaj z kwoty wolnej od zajęcia
- Rozważ ugodę z wierzycielem
- W razie wątpliwości skonsultuj się z prawnikiem
Najczęściej zadawane pytania
Czy komornik widzi konto Revolut?
Revolut nie jest zintegrowany z systemem OGNIVO, ale konta z polskim IBAN mogą być widoczne przez współpracę z Aion Bankiem. Konta z litewskim IBAN są trudniejsze do wykrycia.
Czy komornik widzi konto Zen?
Firma ZEN nie jest uczestnikiem systemu OGNIVO, a rachunki złotówkowe prowadzone są jako rachunki techniczne na rzecz ZEN, nie na twoje dane osobowe.
Czy komornik widzi konto Wise?
Komornik może zająć jedynie konta prowadzone w Polsce, a więc nie konto zagraniczne jak Wise z siedzibą w Wielkiej Brytanii.
Czy komornik widzi konto Aion Bank?
Tak, Aion Bank S.A. Oddział w Polsce znajduje się w systemie OGNIVO i nadaje polskie numery IBAN, więc komornik bez problemu namierzy takie konto.
Czy komornik może zająć środki na Revolut?
Revolut zdecyduje się na dobrowolne udostępnienie informacji w toku śledztwa karnego, ale standardowa egzekucja komornicza jest utrudniona.
Które banki nie są w systemie OGNIVO?
Banki zagraniczne bez polskich oddziałów, takie jak Wise, Revolut (częściowo), Zen oraz inne fintechy zarejestrowane poza Polską nie są bezpośrednio w systemie OGNIVO.
Konta bez komornika to temat złożony i pełen niuansów. Choć istnieją opcje, które mogą utrudnić komornikom dostęp do twoich środków, pamiętaj, że:
- Żadne rozwiązanie nie jest w 100% pewne – przepisy się zmieniają, a komornicy mają różne narzędzia egzekucyjne
- Ukrywanie majątku może mieć poważne konsekwencje prawne
- Najlepszym rozwiązaniem jest zawsze uczciwe podejście do spłaty długów i poszukiwanie legalnych sposobów na poprawę sytuacji finansowej
Jeśli zmagasz się z problemami finansowymi, nie szukaj „cudownych” sposobów na uniknięcie spłaty długów. Zamiast tego skorzystaj z pomocy profesjonalistów – prawników, doradców finansowych czy organizacji zajmujących się pomocą zadłużonym.
Źródła:
- System OGNIVO – Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR)
- Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji z dnia 29 sierpnia 1997 r.
- Kodeks postępowania cywilnego – przepisy o egzekucji
- Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2025 r.