Klimat się zmienia, więc ogrodnictwo się zmienia
Kto 20 lat temu mógł przewidzieć, iż uprawa winorośli i produkcja win w Polsce będą się tak błyskawicznie rozwijały? prawdopodobnie były takie osoby, ale czy społeczeństwo wówczas uwierzyłoby w to? Kto w tym samym czasie zaryzykowałby stwierdzenie, iż będziemy w stanie dostarczać do marketów krajowe arbuzy w dużych ilościach? Dziś są to już fakty, a z faktami się nie dyskutuje.
Czy nam się to podoba czy nie, klimat się zmienia. Co więcej nauka nie ma wątpliwości, iż tak jak przed tysiącami i milionami lat, proces ten będzie się pogłębiał. W efekcie egzotyczne kiedyś gatunki da się uprawiać w Europie. Najlepszym przykładem jest rozwój uprawy mango na Sycylii. W 2004 roku było to testowe 10 hektarów. Ostatnie dane mówią już o ponad 120 hektarach…
Powinniśmy już teraz uczyć się uprawy nowych gatunków?
Dziś czytamy o testowych sadach granatów na południu Ukrainy, w rejonie Odessy. Gatunek dobrze toleruje tamtejszy suchy klimat i okazuje się bardzo odporny na szkodniki i choroby. Granaty kwitną późną wiosną, więc przymrozki nie są dla nich zagrożeniem. Z drugiej strony plonowanie pozostało dalekie od tego, jakie można uzyskać na przykład w Turcji.
To nie koniec zmian. Słynny szczep win Chardonnay będzie można z sukcesami uprawiać w Polsce. Zgodnie z wyliczeniami modeli klimatycznych, stanie się to już w przyszłej dekadzie. przez cały czas mówimy o Małopolsce i Podkarpaciu.
Z drugiej strony kolejne rejony na południu Europy będą stawały się nieodpowiednie dla uprawy wybranych gatunków, w tym konkretnych szczepów winorośli. Świetnym przykładem są maliny w Serbii. W przyszłości produkcja będzie możliwa jedynie na terenach górskich.
Główny ciężar uprawy owoców w Europie będzie przenosił się w kierunku północnym i w tym należy szukać największej szansy dla polskiego ogrodnictwa. Czy w związku z tym już teraz powinniśmy rozwijać naukę i technologię uprawy brzoskwiń, nektaryn, moreli, arbuzów i kolejnych szczepów winorośli? Chociaż gatunki uprawiamy od lat to dopiero zmiany klimatu dają możliwości zwiększenia ich znaczenia ekonomicznego.