Posiadanie szamba na działce ROD wiąże się z wieloma obowiązkami prawnymi, o których wielu działkowców nie zdaje sobie sprawy. Od sierpnia 2022 roku obowiązują przepisy dotyczące gospodarowania nieczystościami płynnymi, które dotyczą także rodzinnych ogródków działkowych.
Obowiązki właścicieli szamb
Nowelizacja ustawy Prawo wodne z lipca 2022 roku wprowadziła jasne zasady dla wszystkich posiadaczy szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków.
Co istotne, działkowcy podlegają takim samym wymogom prawnym jak właściciele innych nieruchomości.
Podstawowym obowiązkiem jest zawarcie umowy z firmą asenizacyjną posiadającą odpowiednie zezwolenia na odbiór i transport nieczystości płynnych. Firmy te muszą zgłaszać do urzędu gminy każdą podpisaną umowę na wywóz szamba.Reklama
Jednak samo posiadanie umowy to za mało. Przepisy jasno wskazują, iż właściciele muszą również przechowywać faktury lub rachunki potwierdzające rzeczywisty wywóz nieczystości. To właśnie te dokumenty będą sprawdzać kontrolerzy podczas wizyt na działkach.
Kontrole także na terenach ROD
Gminy mają obowiązek przeprowadzenia kontroli wszystkich nieruchomości z szambami co najmniej raz na dwa lata.
Działki ROD nie są wyjątkiem od tej reguły. Kontrole przeprowadzają uprawnieni urzędnicy gminni, strażnicy miejscy lub innych upoważnieni przedstawiciele gminy.
Zarządy ROD mają informacje o działkach ze zbiornikami bezodpływowymi i mogą przekazywać je organom kontrolnym. Jednak same zarządy, będąc organami społecznej organizacji pozarządowej, nie są zobowiązane do kontroli tych zbiorników.
Podczas kontroli urzędnicy sprawdzają, czy właściciel posiada aktualną umowę na opróżnianie szamba, czy umowa spełnia wymagania określone w regulaminie czystości i porządku na terenie gminy oraz czy właściciel może przedstawić dowody opłacenia usług w postaci faktur lub rachunków za wywóz nieczystości.
Rachunki jako dowód legalności
Najważniejszym dokumentem podczas kontroli są rachunki potwierdzające regularny wywóz nieczystości.
Nie wystarczy ustna deklaracja - gmina wymaga konkretnych dokumentów papierowych lub elektronicznych. Rachunki muszą potwierdzać regularność wywozu zgodnie z postanowieniami umów oraz wymaganiami określonymi w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.
Faktury za wywóz nieczystości powinny wskazywać daty wywozów, ilość odebranych nieczystości oraz dane firmy asenizacyjnej.
Brak odpowiedniej dokumentacji może zostać potraktowany jako brak usługi, choćby jeżeli szambo było rzeczywiście wywożone.
Wysokie kary za nieprzestrzeganie przepisów
Za brak rachunków potwierdzających wywóz nieczystości kontroler może nałożyć mandat w wysokości 500 złotych. o ile sprawa zostanie skierowana do sądu, kara grzywny może sięgnąć choćby 5000 złotych.
To jednak nie koniec konsekwencji finansowych. W przypadku uporczywego unikania obowiązków gmina może zlecić wywóz ścieków na koszt właściciela, doliczając do tego opłatę administracyjną. Właściciel nieruchomości będzie zobowiązany do poniesienia kosztów opróżnienia szamba przez gminę.
jeżeli kontrola wykaże, iż ścieki trafiają wprost do gruntu lub rowu melioracyjnego, można mówić o przestępstwie przeciwko środowisku, co oznacza potencjalne postępowanie karne.
Wymagania techniczne dla szamb na ROD
Szamba na działkach ROD muszą spełniać określone wymogi techniczne i lokalizacyjne. Zbiornik musi być szczelny i posiadać atest. Regulamin ROD określa, iż budowa zbiorników na nieczystości musi być zgodna z wymogami sztuki budowlanej i sanitarnej.
Odległość zbiorników do gromadzenia nieczystości płynnych powinna wynosić 15 metrów od studni dostarczającej wodę pitną oraz 2 metry od granicy działki, drogi, ulicy lub ciągu pieszego. Dopuszcza się lokalizację zbiorników na granicy sąsiednich działek za obopólną zgodą użytkowników tych działek.
Zbiorniki muszą być przykryte pokrywą z otworem do usuwania nieczystości oraz z odpowietrzeniem wyprowadzonym minimum 0,5 metra ponad poziom terenu.
Przed budową zbiornika działkowiec musi zawiadomić zarząd ROD na piśmie, załączając rysunek lokalizacji zbiornika względem granic działki. Miejsce montażu zbiornika musi mieć swobodny dostęp do podjechania wozu asenizacyjnego.
Zarządy ROD wprowadzają w tej chwili rygorystyczne kontrole nadzoru budowlanego, które szczegółowo sprawdzają zgodność infrastruktury działki z przepisami.
Częstotliwość opróżniania szamba
Wszystko zależy od liczby mieszkańców i pojemności zbiornika. Dla typowej działki ROD z 10-metrowym szambem używanym przez rodzinę optymalna częstotliwość to około 3-4 miesiące. Gmina może zakwestionować zbyt rzadki wywóz, jeżeli nie zgadza się on z intensywnością użytkowania działki.
Urzędnicy biorą pod uwagę różne czynniki: częstotliwość korzystania z działki, liczbę osób, wielkość zbiornika oraz sezonowość użytkowania. W przypadku działek ROD używanych głównie w okresie letnim wywóz jest rzadszy niż w przypadku domów jednorodzinnych, w których zużycie wody jest zwykle wyższe ze względu na pranie, gotowanie itp.
Podsumowując, decydując się na montaż szamba na działce ROD należy pamiętać o powinnościach prawnych. Samo szambo musi posiadać certyfikat, a każdy wywóz powinien być udokumentowany nie tylko fakturą, ale również aktualną umową z firmą asenizacyjną. Brak odpowiednich rachunków może słono kosztować.
KO