Ministerstwo Finansów odpowiada na pytania o VAT przy samozbiorach

Resort finansów odniósł się do pisma Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczącego podatku VAT w przypadku tzw. samozbiorów. Ministerstwo przypomina, iż przepisy ustawy o VAT przewidują dwa systemy rozliczeń dla rolników i to od ich wyboru zależą obowiązki podatkowe.

Dwa systemy rozliczania VAT przez rolników

Rolnik ryczałtowy

• sprzedaż produktów pochodzących z własnego gospodarstwa jest zwolniona z VAT,
• rolnik ma prawo do ryczałtowego zwrotu VAT od zakupów związanych z produkcją,
• samozbiory również są objęte zwolnieniem.

Zasady ogólne

• produkty rolne są opodatkowane według stawek VAT,
• dotyczy to rolników, którzy zrezygnowali ze statusu rolnika ryczałtowego.

Samozbiory podlegają takim samym zasadom jak każda inna sprzedaż

Jeżeli rolnik rozlicza się ryczałtem, samozbiór jest zwolniony z VAT – także wtedy, gdy owoce lub warzywa odbierane są bezpłatnie albo za symboliczną kwotę.
Rolnik prowadzący działalność na zasadach ogólnych rozlicza VAT tak jak inni przedsiębiorcy.

Kiedy nieodpłatne przekazanie podlega VAT

Przepisy przewidują opodatkowanie także pewnych przekazań nieodpłatnych, jeżeli przy ich wytworzeniu rolnik odliczył VAT. Wówczas podstawą opodatkowania jest koszt wytworzenia produktu w momencie przekazania.

Opodatkowaniu podlegają wyłącznie produkty, które zostały wydane odbiorcom lub spożyte prywatnie. Plonów pozostawionych na polu (np. z powodu strat pogodowych) nie obejmuje VAT.

Rolnik może wrócić do statusu ryczałtowego

Ministerstwo przypomina, iż system ryczałtowy jest podstawowym rozwiązaniem dla rolników. jeżeli ktoś woli rozliczać VAT „normalnie”, musi prowadzić ewidencję i stosować standardowe zasady – tak jak inni przedsiębiorcy.
Po upływie 3 lat można wrócić do ryczałtu.

Unijne zasady nie pozwalają na dodatkowe zwolnienie

Polska jest związana prawem UE, a zwolnienia z VAT można stosować wyłącznie wtedy, gdy są wyraźnie przewidziane w prawie unijnym lub wynikają z uzyskanych derogacji.
Ministerstwo zaznacza, iż zwolnienie samozbiorów od VAT w przypadku podatników VAT czynnych naruszałoby zasadę neutralności podatkowej, dlatego takie rozwiązanie nie jest rozważane.

Dostępne ulgi i pomoc w wyjaśnianiu przepisów

Rolnicy mogą korzystać z ulg podatkowych (odroczenia, raty, umorzenia), o ile mają trudności ze spłatą zobowiązań.
W przypadku wątpliwości można skorzystać z infolinii Krajowej Informacji Skarbowej lub wystąpić o indywidualną interpretację podatkową.