5 godzin temu
W obliczu rosnących napięć geopolitycznych i potrzeby wzmacniania zdolności obronnych, Unia Europejska podejmuje kolejne kroki w kierunku większej elastyczności finansowej w zakresie bezpieczeństwa. Decyzja Rady UE z 8 lipca pokazują, iż wspólnota gotowa jest dostosowywać swoje mechanizmy budżetowe do nowych realiów.
UE luzuje reguły dla wydatków na obronność. Polska wśród 15 krajów
Rada Unii Europejskiej uruchomiła 8 lipca tzw. klauzulę wyjścia dla 15 państw, w tym Polski. Oznacza to, iż wydatki obronne tych państw będą mogły zostać wyłączone spod unijnych reguł budżetowych - w tym limitu 3 proc. deficytu i 60 proc. zadłużenia w relacji do PKB. Informację przekazała Polska Agencja Prasowa, powołując się na decyzję Rady UE.
Dzięki temu Polska oraz m.in. Litwa, Czechy, Węgry i Finlandia zyskają większą elastyczność fiskalną przy zwiększaniu nakładów na bezpieczeństwo. Ma to umożliwić państwom członkowskim szybsze dostosowanie się do zmieniającej się sytuacji geopolitycznej i zagrożeń.Reklama
"W tym kluczowym momencie inwestycje w nasze zdolności obronne muszą pozostać najwyższym priorytetem. Dzisiejsze uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia pozwoli państwom członkowskim zwiększyć wydatki na obronność przy jednoczesnym utrzymaniu stabilnych finansów publicznych" - powiedziała cytowana w komunikacie Rady UE Stephanie Lose, duńska minister ds. gospodarki.
Klauzula wyjścia uruchomiona, co to oznacza?
Rada Unii Europejskiej poinformowała we wtorkowym komunikacie, iż uruchomiona klauzula wyjścia w zakresie wydatków obronnych będzie obowiązywać przez cztery lata. W jej ramach państwa członkowskie zyskają możliwość zwiększenia wydatków na obronność z elastycznością budżetową sięgającą maksymalnie 1,5 proc. PKB.
W praktyce oznacza to, iż Komisja Europejska i Rada UE mogą zrezygnować z otwierania nowej procedury nadmiernego deficytu wobec 15 państw objętych klauzulą, choćby jeżeli przekroczą one zatwierdzoną przez Radę maksymalną ścieżkę wydatków netto. Warunkiem jest jednak, by przekroczenia te były wynikiem zwiększonych nakładów na obronność.
Jednocześnie Rada zastrzegła, iż w odniesieniu do wszystkich innych kategorii wydatków państwa członkowskie przez cały czas są zobowiązane do przestrzegania unijnych reguł budżetowych oraz wdrażania zreformowanych zasad zarządzania gospodarczego niezależnie od aktywacji klauzuli.
Jak podkreślono w komunikacie, wykorzystanie nowej elastyczności ma w sposób znaczący przyczynić się do wzmocnienia zdolności obronnych i bezpieczeństwa całej Unii Europejskiej. Ma także poprawić ochronę obywateli, zmniejszyć zależności strategiczne, uzupełnić istotne braki w wyposażeniu sił zbrojnych i wzmocnić europejską bazę technologiczną oraz przemysłową w sektorze obronnym.
Obronność w centrum zainteresowania Europy
Tego samego dnia Rada UE ogłosiła także przedłużenie do 19 września 2026 r. misji wojskowej w Republice Środkowoafrykańskiej (EUTM RCA). Na kontynuację działań przeznaczono 11,4 mln euro. Misja szkoli lokalne siły zbrojne, a od 2016 r. przeszkolono już prawie 9 500 żołnierzy.
Obie decyzje pokazują, iż Unia kładzie coraz większy nacisk na bezpieczeństwo - zarówno wewnętrzne, jak i międzynarodowe.
Agata Jaroszewska
