Rewolucja za 50 groszy. Polska wchodzi w erę butelek zwrotnych

Już za trzy miesiące w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny, który obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki PET do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra oraz szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra. Za opakowanie trzeba będzie zapłacić kaucję — 1 zł za szkło, 50 gr za puszki i plastikowe butelki. Pieniądze będą zwracane po oddaniu zużytego opakowania w wyznaczonym punkcie.

Rewolucja za 50 groszy. Polska wchodzi w erę butelek zwrotnych

Obowiązki dla producentów i sklepów

Nowy system narzuca konkretne zadania. Producenci napojów będą musieli oznaczyć opakowania specjalnym logiem i informacją o wysokości kaucji. Wszystkie sklepy, niezależnie od wielkości, sprzedające napoje w tych opakowaniach, będą musiały pobierać kaucję. Jednak tylko te powyżej 200 m² będą zobowiązane do przyjmowania ich zwrotu. Mniejsze sklepy mogą dołączyć dobrowolnie. Zwrot nie będzie wymagał paragonu, jednak tylko produkty z oficjalnym oznaczeniem systemu będą przyjmowane.

Koszty i wątpliwości podatkowe

Eksperci wskazują, iż system może oznaczać znaczne koszty dla przedsiębiorców. Największym problemem okazuje się podatek VAT od opakowań, które nie zostaną zwrócone. Producenci będą musieli zapłacić podatek od różnicy między liczbą wprowadzonych opakowań a liczbą tych, które wrócą. Co więcej, środki z kaucji będą przekazywane operatorom systemów, więc koszty podatku producenci pokryją z własnej kieszeni.

Dodatkowo pojawiają się niejasności dotyczące rozliczeń. Przedsiębiorcy pytają, czy kaucja pobierana w sklepie jest przychodem, który trzeba opodatkować, czy może powinna być traktowana jako środki obce. Przepisy nie dają jednoznacznej odpowiedzi.

Operatorzy i organizacja zbiórki

Za funkcjonowanie systemu odpowiadać będą operatorzy, którzy podpiszą umowy z punktami zbiórki i zadbają o logistykę. W każdej gminie ma funkcjonować przynajmniej jeden punkt zwrotu. Operatorzy będą mogli także tworzyć własne punkty poza sklepami. w tej chwili siedem firm posiada zatwierdzoną licencję Ministerstwa Klimatu i Środowiska. System może działać w różnych modelach w zależności od operatora, co utrudni jego ujednolicenie.

Tło regulacyjne i cele środowiskowe

Wprowadzenie systemu kaucyjnego to realizacja unijnej dyrektywy SUP, której celem jest ograniczenie wpływu plastiku na środowisko. System będzie finansowany przez producentów, a także z niezwróconych kaucji i sprzedaży surowców wtórnych. Celem jest osiągnięcie poziomu zbiórki na poziomie 77% do 2025 roku i 90% do 2029 roku.

Praktyczne problemy i brak jasności

Na trzy miesiące przed startem wiele kwestii przez cały czas budzi niepokój. Brakuje jednoznacznych interpretacji podatkowych i szczegółowych instrukcji współpracy między uczestnikami systemu. Eksperci apelują o szybkie wydanie oficjalnych objaśnień przez Ministerstwo Finansów.