System Ognivo – czym jest i jak działa?

Zdjęcie: system ognivo

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak komornik tak gwałtownie znajduje konto bankowe dłużnika? Albo jak banki błyskawicznie wymieniają między sobą informacje o klientach? Odpowiedź brzmi: system Ognivo. To narzędzie, które umożliwia sprawną komunikację między bankami a organami uprawnionymi do uzyskiwania informacji objętych tajemnicą bankową.

Czym jest system Ognivo?

System Ognivo to elektroniczna platforma wymiany informacji między bankami a uprawnionymi instytucjami publicznymi, stworzona przez Krajową Izbę Rozliczeniową. Działa od 2007 roku i jest jedynym tego typu rozwiązaniem w Polsce.

Za system odpowiada Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR), która jest kluczowym podmiotem infrastruktury polskiego systemu płatniczego. To ta sama instytucja, która zarządza systemami rozliczeniowymi Elixir czy Express Elixir, dzięki którym możesz błyskawicznie przesyłać pieniądze między bankami.

Jak działa system Ognivo w praktyce

Wyobraź sobie, iż komornik prowadzi przeciwko Tobie postępowanie egzekucyjne. Dawniej musiał wysyłać pisemne zapytania do każdego banku z osobna i czekać tygodniami na odpowiedzi. Dziś wystarczy jedno kliknięcie w systemie Ognivo.

Komornik wprowadza Twoje dane osobowe (głównie PESEL) do systemu, a ten automatycznie przeszukuje bazę ponad 500 instytucji finansowych. W ciągu kilku minut otrzymuje informację, w których bankach posiadasz rachunki. Cały proces odbywa się elektronicznie i jest zabezpieczony bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Co ważne – bank odpowiada jedynie „tak” lub „nie” na pytanie, czy prowadzi rachunek dla wskazanej osoby. Na tym etapie komornik nie dowiaduje się o saldzie konta ani historii transakcji. Te informacje może uzyskać dopiero w kolejnym kroku, już w ramach procedury zajęcia rachunku.

System działa także w drugą stronę. Kiedy komornik już zlokalizuje Twoje konto, może przez Ognivo wysłać do banku elektroniczne zawiadomienie o zajęciu. Bank otrzymuje taki dokument błyskawicznie i ma obowiązek natychmiast zablokować rachunek.

Równie ważne jest to, iż o zablokowaniu konta dowiadujesz się często już po fakcie – gdy próbujesz wypłacić pieniądze z bankomatu lub dokonać płatności kartą. Oficjalne pismo komornik wysyła pocztą tradycyjną, więc dociera do Ciebie z opóźnieniem.

Przeczytaj również: Czy komornik może zająć konto bez powiadomienia?

Lista banków w systemie Ognivo

Jeśli zastanawiasz się, czy Twój bank należy do systemu Ognivo, odpowiedź jest praktycznie zawsze pozytywna. Obecnie wszystkie banki działające w Polsce na podstawie polskiego zezwolenia uczestniczą w systemie Ognivo.

Dotyczy to zarówno największych banków komercyjnych, jak i najmniejszych banków spółdzielczych oraz SKOK-ów. Łącznie w systemie uczestniczy ponad 500 instytucji finansowych, w tym:

• 39 banków komercyjnych
• 492 banki spółdzielcze
• 23 Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe

Wśród najważniejszych uczestników systemu znajdziesz wszystkie znane nazwy: PKO BP, Pekao SA, mBank, ING Bank Śląski, Bank Millennium, Santander Bank Polska i dziesiątki innych. Również Aion Bank SA (Oddział w Polsce) jest na liście – i to ma znaczenie w kontekście Revoluta, o czym za chwilę.

Nie ma w Polsce banku, który świadomie pozostawałby poza systemem Ognivo. Uczestnictwo w nim jest de facto obowiązkowe dla wszystkich instytucji chcących normalnie funkcjonować w polskim systemie bankowym.

Revolut i system Ognivo – czy jest poza systemem?

To pytanie słyszymy bardzo często, szczególnie od osób, które mają problemy z długami. Revolut w tej chwili nie należy bezpośrednio do systemu Ognivo, ale sytuacja może się niedługo zmienić.

Revolut Bank UAB działa w Polsce na licencji litewskiej i korzysta z numerów IBAN wynajmowanych od Aion Banku. Ponieważ to bank litewski, a nie polski, komornicy nie mają do niego automatycznego dostępu przez system Ognivo.

Jednak już pod koniec lutego 2025 roku Krajowa Rada Komornicza przekazała informację, iż Revolut złożył do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o rejestrację w Polsce jako oddział banku zagranicznego. jeżeli KNF pozytywnie rozpatrzy ten wniosek, Revolut dołączy do systemu Ognivo.

Co więcej, w perspektywie 2-3 lat planowane są zmiany prawne na poziomie unijnym. Nowe przepisy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz regulacje dotyczące wirtualnych numerów IBAN mogą sprawić, iż wszystkie fintechy działające w Polsce będą musiały przekazywać dane do polskich systemów informacyjnych.

Warto pamiętać, iż nawet teraz Revolut deklaruje współpracę z organami egzekucyjnymi. jeżeli komornik wystąpi z oficjalnym zapytaniem, Revolut może dobrowolnie przekazać informacje o koncie i zablokować środki. Różnica jest taka, iż trwa to dłużej i wymaga więcej formalności niż automatyczne zapytanie przez Ognivo.

Co dokładnie widzi komornik w systemie Ognivo?

Co dokładnie może zobaczyć komornik, gdy sprawdza Twoje dane w systemie Ognivo? Odpowiedź może Cię zaskoczyć.

Na pierwszym etapie komornik otrzymuje jedynie informację „tak” lub „nie” – czy posiadasz rachunek w danym banku. System nie ujawnia automatycznie salda konta, historii transakcji ani szczegółów dotyczących produktów bankowych.

Jednak kiedy już zostanie potwierdzone istnienie rachunku, komornik może w ramach przepisów o tajemnicy bankowej zażądać od banku dodatkowych informacji, w tym historii rachunku i informacji o saldzie. Bank ma wtedy obowiązek przekazać te dane.

W praktyce oznacza to, iż komornik może dowiedzieć się:

• W jakich bankach masz konta
• Jakie jest aktualne saldo na rachunkach
• Jakie wpływy i wydatki miały miejsce w określonym okresie
• Czy korzystasz z produktów kredytowych w danym banku

Cały proces identyfikacji opiera się głównie na numerze PESEL, imieniu i nazwisku. Adres zamieszkania czy numer telefonu mogą się różnić między dokumentacją bankową a komorniczą – nie ma to wpływu na skuteczność wyszukiwania.

Jak często komornik sprawdza system Ognivo?

Nie ma sztywnych reguł dotyczących częstotliwości sprawdzania systemu Ognivo przez komorników. W praktyce większość komorników dokonuje sprawdzenia rachunków dłużnika przynajmniej raz na początku postępowania egzekucyjnego.

Ponowne zapytania zależą od wielu czynników, takich jak:

• Skuteczność dotychczasowej egzekucji
• Wysokość zadłużenia
• Ilość spraw prowadzonych przez komornika
• Sygnały, iż dłużnik może mieć nowe źródła dochodów

Jeśli na przykład na dotychczas zajęte konto nagle przestaną wpływać środki (np. wynagrodzenie), to może być sygnałem dla komornika, iż warto ponowić sprawdzenie. Przeciętne kancelarie komornicze uaktualniają swoje dane o rachunkach dłużników średnio co kilka miesięcy.

Warto wiedzieć, iż system Ognivo nie informuje automatycznie komornika o nowo otwartych rachunkach. Musi on sam zdecydować, kiedy ponowić zapytanie.

Moduły systemu Ognivo

System Ognivo to nie jeden program, ale zestaw różnych modułów dostosowanych do potrzeb uczestników. Dzielą się one na obowiązkowe i opcjonalne.

Moduły obowiązkowe

Każdy uczestnik systemu musi korzystać z czterech podstawowych modułów:

Moduł reklamacji i zapytań umożliwia elektroniczną wymianę informacji między bankami a instytucjami takimi jak ZUS czy Poczta Polska. Dzięki niemu można gwałtownie wyjaśnić problemy z przelewami czy reklamować transakcje.

Moduł monitoringu sald systemów rozliczeniowych pozwala bankom sprawdzać swoje salda w ramach systemów rozliczeniowych KIR. To najważniejsze narzędzie dla bezpieczeństwa rozliczeń międzybankowych.

Moduł elektronizacji zgód poleceń zapłaty zarządza procesami związanymi z akceptacją lub odrzuceniem zgody na obciążenie rachunku. Gdy wyrażasz zgodę na polecenie zapłaty (np. za abonament telefoniczny), ten moduł obsługuje całą procedurę.

Moduł awaryjnego kopiowania plików BIF służy jako narzędzie zapasowe do eksportu i importu danych, gdy podstawowe łącze transmisji jest niedostępne.

Moduły opcjonalne

Siedem dodatkowych modułów odpowiada na specjalne potrzeby uczestników:

Centralna Informacja o Rachunkach umożliwia dostęp do informacji o „uśpionych” rachunkach – czyli kontach osób zmarłych i zapomnianych rachunkach osób fizycznych. Banki są zobowiązane do uczestnictwa w tym module.

System teleinformatyczny do obsługi zajęć wierzytelności z rachunku bankowego zapewnia elektroniczną wymianę dokumentów związanych z zajęciem rachunku między organem egzekucyjnym a bankiem.

Moduł do obsługi sądów i prokuratur pozwala organom sprawiedliwości na elektroniczne pozyskiwanie danych chronionych tajemnicą bankową w ramach postępowań karnych czy cywilnych.

Koszty korzystania z systemu Ognivo

Korzystanie z systemu Ognivo nie jest bezpłatne, ale koszty są relatywnie niskie w porównaniu do tradycyjnej korespondencji papierowej.

Koszt jednego zapytania do banku komercyjnego wynosi od 0,31 do 1,54 zł, a do banku spółdzielczego zaczyna się od 92 groszy. Do wszystkich kwot należy doliczyć 23% podatku VAT.

Dla wierzycieli oznacza to konieczność wpłaty zaliczki na koszty, gdy chcą, żeby komornik przeprowadził sprawdzenie rachunków dłużnika. We wniosku można wskazać konkretne banki do sprawdzenia lub określić rodzaj instytucji (np. „wszystkie banki komercyjne”).

Mimo kosztów, system Ognivo pozwala na znaczne oszczędności w dłuższej perspektywie. Eliminacja papierowej korespondencji, skrócenie czasu oczekiwania na odpowiedzi i automatyzacja procesów przekłada się na niższe koszty całego postępowania.

Dla banków uczestnictwo w systemie też oznacza inwestycję, ale jednocześnie przyspiesza obsługę zapytań i reklamacji, co wpływa na zadowolenie klientów i efektywność operacyjną.

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

1. Krajowa Izba Rozliczeniowa – www.kir.pl/nasza-oferta/banki/centrum-wymiany-informacji/ognivo
2. System Ognivo – dane operacyjne i lista uczestników (stan na grudzień 2024)
3. Przepisy dotyczące tajemnicy bankowej i dostępu organów egzekucyjnych do informacji bankowych
4. Informacje Krajowej Rady Komorniczej dotyczące planów Revoluta (luty 2025)