Co to jest zachowek?
Zachowek regulowany jest przez artykuły 991-1011 Kodeksu cywilnego. Jego głównym celem jest ochrona prawa najbliższych zmarłego do dziedziczenia majątku. Zachowek należy się, choćby gdy dana osoba nie została ujęta w testamencie. W ten sposób prawo chroni majątek rodzinny i dąży do tego, aby pozostał on w rodzinie.
Zgodnie z kodeksem, osoba uprawniona do zachowku może domagać się pieniężnego ekwiwalentu części spadku od osoby dziedziczącej majątek zgodnie z zapisami testamentu.
Idealnie obrazującym przykładem działania zachowku jest testament pozostawiony przez ojca, który wszedł w związek z drugą kobietą. Zapisał on cały swój majątek obecnej partnerce. Dzieci zmarłego, każde z osobna, mogą dochodzić zachowku od głównej spadkobierczyni. Reklama
Warto wiedzieć, iż zachowku można dochodzić również od osób obdarowanych przez zmarłego przed śmiercią, a także osób, na których rzecz zostały wykonane zapisy windykacyjne. Wówczas prawo do zachowku należy się także w przypadku dziedziczenia ustawowego, kiedy majątek po zmarłym został rozdysponowany jeszcze za jego życia.
Prawo do zachowku przedawnia się po upływie 5 lat, licząc od otwarcia testamentu lub śmierci zmarłego.
Komu należy się zachowek?
Prawo do zachowku mają najbliżsi zmarłego. Komu należy się zachowek?
zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom), małżonkowi, rodzicom (kiedy spadkodawca nie miał dzieci).
Podobnie jak w przypadku dziedziczenia ustawowego, prawo do zachowku nabywają bliscy w odpowiedniej kolejności. Najpierw mogą dochodzić zachowku dzieci i małżonek, w dalszej kolejności wnuki i prawnuki, a także rodzice zmarłego, jeżeli nie miał dzieci.
Ile wynosi zachowek? Według zapisów w Kodeksie cywilnym zachowek wynosi dokładnie połowę spadku, jaki spadkobierca otrzymałby na podstawie dziedziczenia ustawowego. jeżeli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy lub małoletni, wysokość zachowku wzrasta do dwóch trzecich części spadku ustawowego.
Czy zachowek można dziedziczyć?
Artykuł 1002 Kodeksu cywilnego określa sposób dziedziczenia zachowku. Różni się on jednak od dziedziczenia ustawowego. Zgodnie z przepisem, prawo do zachowku może być dziedziczone jedynie przez osoby, które już go posiadają. Co to oznacza? Że zachowek, który miał być otrzymany przez rodziców zmarłego, nie może być dziedziczony przez ich rodzeństwo, czyli ciotki i wujów zmarłego.
W rzeczywistości prawo do zachowku dziedziczone jest zwykle przez wnuki i prawnuki zmarłego, które i tak ujęte są w kodeksie jako osoby mające prawo do zachowku. Jednocześnie wysokość zachowku się nie zmienia. Nie przelicza się zachowku według sytuacji spadkobiercy, czyli na część przypadającą wnukom w dziedziczeniu ustawowym.
Istnieje jednak wyjątek, który może spowodować dziedziczenie zachowku przez osoby nieuprawnione do niego zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego. jeżeli zachowek został już przez sąd zarządzony i wynosi określoną sumę, ale osoba do niego uprawniona zmarła przed jego otrzymaniem, wówczas zachowek staje się wierzytelnością. Jest dziedziczony na zasadach ogólnych tj. wyznaczonych przez testament lub według kolejności ustawowego dziedziczenia. W takiej sytuacji zachowek może trafić w ręce osoby, która nie miała pierwotnie do niego prawa.
Przeczytaj także:
Prawo do zachowku. Kiedy musisz podzielić się spadkiem z innymi?
Kto dziedziczy po bezdzietnym? Prawo wskazuje wprost
Dziedziczenie ustawowe na to pozwala. Majątek po śmierci może zająć gmina