7 godzin temu
Zora przekształca internetową aktywność w wartość ekonomiczną, umożliwiając twórcom zarabianie na każdym poście. Ten innowacyjny projekt łączy media społecznościowe z technologią blockchain, tworząc ekosystem, w którym treści stają się tokenizowanym aktywem, a token $ZORA notuje kapitalizację rynkową przekraczającą 230 milionów USD.
Od marketplace’u NFT do blockchainowej sieci społecznościowej
Historia Zora rozpoczęła się w styczniu 2021 roku na blockchainie Ethereum jako zdecentralizowany marketplace dla twórców NFT. Projekt gwałtownie zyskał rozgłos dzięki spektakularnym transakcjom, w tym sprzedaży oryginalnego mema DOGE za 1696 ETH. W ciągu zaledwie dwóch lat Zora wygenerowało ponad 370 milionów USD wolumenu obrotu na rynku wtórnym i wypłaciło twórcom nagrody przekraczające 27,7 miliona USD.
Prawdziwy przełom nastąpił jednak w 2025 roku, kiedy Zora dokonało fundamentalnej transformacji. Zamiast być jedynie platformą do mintowania NFT, stało się siecią społecznościową, w której każdy post automatycznie przekształca się w zbywalny token ERC-20. To podejście wprowadza nowy model ekonomii uwagi, bowiem każda publikacja na Zora otrzymuje emisję miliarda monet, z czego twórca automatycznie otrzymuje 10 milionów sztuk przy publikacji.
Architektura techniczna i token $ZORA
Ekosystem Zora składa się z kilku kluczowych elementów. Zora Network to dedykowany blockchain Layer 2 zbudowany na stosie Optimism, zapewniający szybkie i tanie transakcje z bezpieczeństwem Ethereum. Jednak w strategicznym ruchu przypominającym decyzję Pudgy Penguins o uruchomieniu tokena na Solanie, zespół Zora zdecydował się wprowadzić token $ZORA na blockchainie Base firmy Coinbase, osiągając tym samym znacznie szerszą bazę użytkowników.
Token $ZORA, który zadebiutował w kwietniu 2025 roku, ma stałą podaż 10 miliardów jednostek i został zaprojektowany jako „zabawowy token” bez praw zarządczych. Według whitepapera MiCAR przygotowanego przez Zora Labs Inc., token służy przede wszystkim celom rozrywkowym i społecznościowym, choć może być wykorzystywany do motywowania działań w protokole Zora.
Obecna kapitalizacja rynkowa $ZORA wynosi 231 milionów USD przy cenie około 0,051 USD za token, przy czym w obiegu znajduje się około 4,47 miliarda tokenów. Token osiągnął historyczne maksimum na poziomie 0,147 USD w sierpniu 2025 roku. Średni dzienny wolumen obrotu oscyluje w granicach 45-50 milionów USD, co świadczy o solidnej płynności rynkowej.
Model monetyzacji twórców
Największą innowacją Zora jest mechanizm, który pozwala twórcom bezpośrednio czerpać zyski z zaangażowania społeczności. Każdy post generuje automatycznie pulę płynności na Uniswap, a twórca zarabia część opłat z każdej transakcji handlowej dotyczącej jego treści. To pasywny model dochodu – tak długo, jak treść jest przedmiotem obrotu, twórca przez cały czas otrzymuje wynagrodzenie.
System wyróżnia się również niskimi kosztami wejścia. Mintowanie treści na Zora kosztuje około 0,10 USD, co stanowi ułamek opłat na Ethereum mainnet. Platforma wprowadziła także model płaskiej opłaty wynoszący 0,000777 ETH za każdego mintowanego NFT, którą dzieli z twórcami, co motywuje ich do publikowania projektów właśnie poprzez Zora.
Adopcja i dostępność dla inwestorów europejskich
Zora systematycznie rozszerza swoją obecność na kluczowych giełdach kryptowalutowych. Token $ZORA jest dostępny m.in. na Coinbase, Kraken, Bybit, OKX, oraz Robinhood. Co szczególnie istotne dla europejskich inwestorów, Zora Labs złożył wniosek o dopuszczenie tokenu do obrotu w ramach regulacji MiCAR, co może otworzyć drzwi do notowań na giełdach w strefie UE i EOG, w tym na platformach takich jak Bitstamp Europe czy Bitvavo.
Projekt wspierany jest przez czołowych inwestorów venture capital, którzy zainwestowali łącznie 60 milionów USD. Wśród nich znajdują się Paradigm i Coinbase Ventures. Zespół zarządzający pod kierownictwem CEO Jacoba Horne’a, COO LaDariusa „Dee” Goensa i CTO Tysona Battistelli ma solidne doświadczenie w sektorze – część członków pochodziła z Coinbase i KPMG.
Wyzwania i perspektywy rozwoju
Mimo obiecujących fundamentów, Zora mierzy się z kilkoma wyzwaniami. Największe zastrzeżenia budzi potencjalna spekulacyjność modelu „post-jako-token”, który może przesunąć akcent z kreatywności na finansjalizację treści. Przykłady szybkiego wzrostu wartości niektórych memecoins opartych na postach nasuwają pytania o długoterminową stabilność ekosystemu.
Kolejnym wyzwaniem są odblokowywania tokenów. 23 października 2025 roku doszło do uwolnienia 166,67 miliona tokenów $ZORA dla zespołu, inwestorów i funduszu treasury, co stanowi 4,76 procent całkowitej podaży. Historycznie podobne wydarzenia korelowały ze spadkami ceny o 15-26 procent, co stanowi istotne ryzyko dla inwestorów.
Dodatkowo barierą dla masowej adopcji pozostają techniczne wymagania – nowi użytkownicy muszą przejść przez proces konfiguracji portfela blockchain oraz nauczyć się zarządzania pulami płynności.
Nadzieją w adopcji tego produktu pozostaje niedawno wypuszczony schemat aplikacji Base App, która znajduje się jednak w fazie zamkniętych testów.
Mimo tych ograniczeń Zora wyróżnia się jako jeden z najbardziej innowacyjnych projektów łączących media społecznościowe z technologią blockchain. W dobie, gdy tradycyjne platformy jak YouTube czy Spotify zatrzymują lwią część przychodów reklamowych, Zora oferuje alternatywę, w której twórcy bezpośrednio partycypują w wartości generowanej przez ich treści.
