Zużycie pestycydów w Polsce na tle pozostałych państw UE

Zużycie pestycydów w Polsce i w krajach Unii Europejskiej spada, a dane za 2023 r. wskazują na najniższy poziom sprzedaży tych substancji od ponad dekady. Wciąż jednak występują znaczące różnice pomiędzy poszczególnymi państwami. Jak na tym tle wypada nasz kraj?

Zestawienie danych Eurostatu ukazuje nie tylko ogólne tendencje, ale też zróżnicowanie podejścia do stosowania środków ochrony roślin w państwach członkowskich. O ile niektóre kraje notują dynamiczne spadki, inne zwiększają ich zużycie, mimo ogólnoeuropejskich trendów związanych z Zielonym Ładem. W tym kontekście zużycie pestycydów w Polsce nie jest ani rekordowo wysokie, ani radykalnie zredukowane.

Zużycie pestycydów w Polsce i innych krajach UE — trend spadkowy niejednakowy

W 2023 r. sprzedaż pestycydów w całej Unii Europejskiej spadła do poziomu 292 tys. ton. Czyli jest to najniższy wynik od 2011 r., kiedy rozpoczęto regularne monitorowanie. Gwałtowny spadek nastąpił już rok wcześniej i był wynikiem m.in. wzrostu cen chemicznych środków ochrony roślin spowodowanego wojną na Ukrainie. W efekcie wojna wywołała zakłócenia w handlu i rosnące koszty produkcji. Mimo wspólnej polityki, dynamika zmian w poszczególnych krajach UE była bardzo zróżnicowana. Zresztą podobnie jak zużycie pestycydów w Polsce, które również podlegało tym globalnym czynnikom.

Zużycie pestycydów w Polsce w cieniu największych „konsumentów”

Polska nie figuruje wśród liderów sprzedaży środków ochrony roślin (zwanych ogólnie pestycydami) na europejskiej mapie rolnictwa. Mianowicie największe wolumeny pestycydów sprzedaje się: we Francji, Hiszpanii, Niemczech i Włoszech. Ściśle mówiąc, kraje te łącznie odpowiadają za ponad połowę użytków rolnych UE. Tymczasem zużycie środków ochrony roślin w Polsce pozostaje umiarkowane i raczej stabilne. Oznacza to, iż rolnicy wciąż korzystają z chemicznej ochrony roślin w skali koniecznej.

Sprzedaż środków ochrony roślin wg wybranych kategorii (tony) w niektórych krajach UE, w roku 2023 na tle 2011 r. (dane Eurostat)

Jednakże trzeba zaznaczyć, iż o ile pod względem procentu gospodarstw rolnych i produkcji rolnej Polska jest w czołówce państw UE, tuż za Rumunią, kraje te nie zużywają najwięcej środków ochrony roślin. Wniosek z tego taki, iż zużycie na hektar substancji czynnych również jest mniejsze w Polsce niż w Niemczech, Francji, Hiszpanii czy Włoszech.

Najpopularniejsze grupy środków — fungicydy i herbicydy

W całej UE najwięcej rolnicy kupują fungicydów i bakteriocydy (39% sprzedaży), a także herbicydów (36%). W mniejszym stopniu stosuje się insektycydy, regulatory wzrostu czy moluskocydy. Te proporcje dotyczą także naszego kraju. Czyli zużycie pestycydów w Polsce opiera się w dużej mierze na dwóch grupach — fungicydach i herbicydach.

Rolnicy europejscy najczęściej sięgają po sprawdzone substancje, takie jak glifosat, siarka czy związki miedzi. , które są skuteczne i łatwo dostępne.

Zużycie pestycydów w Polsce wciąż mieści się w europejskiej średniej, jednak coraz więcej mówi się o konieczności ograniczenia ich stosowania. Zielony Ład, wzrost znaczenia rolnictwa ekologicznego i rozwój biotechnologii mogą w najbliższych latach wymusić zmiany. Dla polskich rolników to nie tylko wyzwanie, ale i szansa na modernizację systemów ochrony roślin.

Źródło: Eurostat