Biologiczna ochrona sadów ziarnkowych w warunkach zmian klimatycznych
Zmiany klimatyczne obserwowane w Polsce – łagodne zimy, coraz wcześniejsza wegetacja oraz intensywne fale upałów – sprzyjają wzrostowi presji ze strony szkodników w sadach jabłoniowych i gruszowych. Poza mszycami, przędziorkami i miodówkami, coraz większe znaczenie gospodarcze zyskują szkodniki z rodziny zwójkowatych (Tortricidae), w tym:
- Zwójka siatkóweczka (Adoxophyes orana),
- Zwójka bukóweczka (Archips rosana),
- Zwójka różóweczka (Archips podana),
- oraz owocówka jabłkóweczka (Cydia pomonella).
Ich larwy żerują na liściach, pąkach, kwiatach i owocach, prowadząc do znacznych strat plonów i spadku jakości handlowej owoców. Biologiczne środki ochrony roślin – bioinsektycydy – stanowią dziś nie tylko odpowiedź na wymogi ekoschematów, ale także skuteczne i bezpieczne narzędzie w nowoczesnych sadach.
Delfin WG – Bacillus thuringiensis w zwalczaniu zwójek jabłoni i gruszy
Jak działa Delfin WG?
Delfin WG to mikrobiologiczny preparat zawierający toksynotwórcze szczepy Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki (BTK), przeznaczony do biologicznej ochrony jabłoni i gruszy przed larwami zwójek. Po spożyciu preparatu przez gąsienice następuje:
- zahamowanie żerowania już po kilku godzinach,
- śmierć szkodnika w ciągu 2–3 dni,
- ciemnienie i obumieranie larw, które stają się wtórnym źródłem infekcji.
Mechanizm działania polega na wytwarzaniu białkowych toksyn krystalicznych (Cry), które w przewodzie pokarmowym larwy powodują uszkodzenie jelita i sepsę.
Kiedy stosować Delfin WG w sadzie?
W ochronie jabłoni i gruszy Delfin WG należy stosować w dawce 0,75 kg/ha, po zaobserwowaniu pierwszych gąsienic zwójek lub świeżych śladów ich żerowania. Etykieta dopuszcza 3 zabiegi w sezonie, w odstępie co najmniej 7 dni, w przedziale BBCH 67–89 (koniec kwitnienia–dojrzałość zbiorcza owoców).
Zaleca się dodanie adiuwantu Prolonger (300–400 ml/ha), który:
- poprawia pokrycie blaszki liściowej,
- zwiększa skuteczność żołądkowego działania BTK,
- ogranicza parowanie cieczy roboczej.
Nie należy stosować Prolongera później niż 10 dni przed zbiorem.
Grandex Max – wirus CpGV w biologicznej walce z owocówką jabłkóweczką
Biologiczne zwalczanie owocówki jabłkóweczki
Grandex Max to bioinsektycyd zawierający granulozę wirusa owocówki jabłkóweczki (Cydia pomonella granulosis virus, CpGV). Działa selektywnie, infekując larwy w przewodzie pokarmowym i powodując ich śmierć. Jest całkowicie bezpieczny dla organizmów pożytecznych, takich jak drapieżne błonkówki, biedronki czy owady zapylające.
Zastosowanie Grandex Max
Preparat stosuje się w dawce 100 ml/ha:
- w fazie czarnej główki jaj owocówki,
- tuż po wylęgu larw z jaj.
Zalety Grandex Max:
- wysoka odporność na zmywanie (do 90 mm opadu),
- długie utrzymywanie się na roślinie (nawet 14 dni),
- możliwość stosowania przed zbiorem – krótki okres prewencji.
Delfin WG i Grandex Max w systemie Integrowanej Produkcji Roślin
Biologiczna ochrona jako element ekoschematów
Zgodnie z wymogami ekoschematu Integrowana Produkcja Roślin (IP), przynajmniej jeden zabieg w okresie musi być wykonany z użyciem zarejestrowanych mikrobiologicznych preparatów ochrony roślin. Delfin WG i Grandex Max doskonale wpisują się w ten wymóg – są:
- zarejestrowane do ochrony jabłoni i gruszy,
- skuteczne przeciwko wskazanym szkodnikom (zwójki, owocówka),
- dopuszczone do stosowania w IP i rolnictwie ekologicznym.
Kiedy warto sięgnąć po bioinsektycydy?
Biologiczne środki ochrony, takie jak Delfin WG i Grandex Max, sprawdzają się szczególnie:
- po chemicznych zabiegach wiosennych, jako kontynuacja strategii ochrony,
- w okresie przedzbiorczym, ze względu na krótki okres karencji,
- w sezonach z wysoką presją szkodników i częstymi deszczami, gdzie długotrwałe działanie i odporność na zmywanie są kluczowe.
Biologiczne wsparcie dla sadów nowej generacji – podsumowanie
Zastosowanie Delfin WG i Grandex Max to nie tylko realizacja założeń ekoschematu Integrowanej Produkcji Roślin, ale przede wszystkim krok w stronę:
- redukcji pozostałości środków chemicznych,
- wspierania naturalnych wrogów szkodników,
- zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego owoców,
- długofalowego utrzymania skuteczności ochrony dzięki strategii antyodpornościowej.
Te mikrobiologiczne preparaty stanowią niezbędny element zintegrowanych programów ochrony sadów jabłoniowych i gruszowych – zarówno w gospodarstwach konwencjonalnych, ekologicznych, jak i tych realizujących dopłaty w ramach ekoschematów.