Financial Wellness Index: co trzeci Polak jest w słabej kondycji finansowej

15 godzin temu

FPolacy wciąż mają problem z budowaniem finansowego bezpieczeństwa. Z najnowszego badania Financial Wellness Index (FWI) opracowanego przez Finax wynika, iż w trzecim kwartale 2025 roku sytuacja finansowa społeczeństwa się nie poprawiła. Wskaźnik utrzymuje się na poziomie 47 punktów na 100, co oznacza stagnację – mimo spadku inflacji i dobrej koniunktury gospodarczej.

Najniższy poziom dobrostanu finansowego notują kobiety, osoby niepracujące i zarabiające do 5500 zł netto. Prawie połowa respondentów ocenia swoją sytuację materialną jako przeciętną, a regularnie oszczędza jedynie 34 proc. badanych.

– Nie widać finansowego odbicia, raczej stan zawieszenia. Zanim zdążyliśmy nacieszyć się niższą inflacją, już pojawiają się prognozy jej ponownego wzrostu. [...] Notujemy niskie bezrobocie i rosnące płace, ale wydatki przez cały czas przewyższają możliwości wielu gospodarstw domowych, a odbudowa oszczędności po inflacyjnym rollercoasterze dopiero się zaczyna – komentuje Przemysław Barankiewicz, szef Finax na Polskę.

Finansowe zoo: dominują „chomiki”, rekinów wciąż niewielu

Autorzy badania wyróżniają pięć typów postaw finansowych. Najliczniejszą grupą pozostają tzw. chomiki – osoby oszczędzające nieregularnie, przeciętnie oceniające swoją sytuację i odczuwające umiarkowany stres finansowy. Stanowią one 39 proc. społeczeństwa. Kolejne 26 proc. to płotki, które mają niskie dochody i wysoki poziom stresu.

Tylko 25 proc. Polaków znajduje się w grupie wysokiego wskaźnika dobrostanu – to osoby regularnie oszczędzające lub inwestujące. W tej grupie znajdują się też tzw. rekiny, które stanowią 4 proc. całości badanych. Rekiny to osoby z dużą, systematycznie powiększaną poduszką finansową, które czują się spokojnie i niezależnie.

– Obserwujemy, iż osoby w wieku 45-54 lat przesuwają się w kierunku grupy o bardzo niskim indeksie, co dobitnie pokazuje, iż zbliżająca się emerytura jest dla nich źródłem stresu. Z kolei wśród osób o najwyższym poziomie FWI dominują przedstawiciele późnego pokolenia X i baby boomersi, którzy wcześniej zaczęli budować zabezpieczenie finansowe i dziś czują się w miarę stabilnie – mówi Barankiewicz.

Kobiety i młodzi w większym stresie finansowym

Z Financial Wellness Index wynika, iż 47 proc. Polaków ocenia swoją sytuację finansową jako przeciętną, a 26 proc. jako złą. Mężczyźni deklarują większy optymizm, natomiast kobiety znacznie częściej doświadczają stresu związanego z finansami. Aż 30 proc. z nich przyznaje, iż regularnie się nim martwi (wśród mężczyzn – 19 proc.). Seniorzy są spokojniejsi – brak stresu deklaruje ponad połowa osób 55+, natomiast w grupie 25-34 lata to zaledwie 18 proc.

Eksperci Finax wskazują również na rosnące obawy emerytalne. Co trzeci Polak w wieku 45–54 lat obawia się o wysokość przyszłych świadczeń.

– Polki już dziś otrzymują emerytury średnio o 1500 zł niższe od mężczyzn, a różnica ta będzie się pogłębiać. [...] Według ZUS do 2050 roku stopa zastąpienia może spaść do 25 proc., czyli taką część ostatniej pensji będziemy dostawać na jesień życia – mówi Klaudia Sibielak, ekspertka Finax ds. finansów osobistych.

Oszczędzanie i inwestowanie – recepta na spokojniejszy sen

To fatalne prognozy, dlatego Polacy powinni budować poduszkę finansową i inwestować. Regularne oszczędzanie deklaruje 34 proc. Polaków, a inwestowanie – 12 proc. badanych. Wraz z wiekiem rośnie odsetek odkładających pieniądze.

Coraz większy odsetek inwestorów pojawia się wśród młodych dorosłych – w grupie 25-34 lata to już 19 proc. respondentów. Dane Finax pokazują, iż osoby inwestujące czują się zdecydowanie pewniej finansowo. W przypadku utraty pracy mogą utrzymać dotychczasowy poziom życia ponad trzykrotnie dłużej niż osoby nieinwestujące (średnio 21 miesięcy wobec 6 miesięcy).

Jak mówi Barankiewicz, inwestowanie i dobrostan finansowy idą ze sobą w parze. Każda odłożona złotówka to krok w stronę spokojniejszej przyszłości. Inwestowanie daje poczucie kontroli i długoterminową perspektywę, której wciąż brakuje większości Polaków. Mimo to aż 58 proc. kobiet i 50 proc. mężczyzn nie inwestuje, choćby w produkty emerytalne, i nie planuje tego robić. Zaledwie 12 proc. Polaków inwestuje regularnie, a kolejne 12 proc. chciałoby zacząć.

– Polacy wciąż trzymają ogromne środki na niskooprocentowanych kontach, gdzie pieniądze realnie tracą na wartości. Tymczasem choćby niewielkie, ale regularne inwestycje, np. w ramach IKE, IKZE, europejskiego OIPE czy funduszy ETF, pozwalają długoterminowo pokonywać inflację i budować finansowe bezpieczeństwo. W perspektywie przyszłych dekad to nie luksus, ale konieczność – mówi szef Finax.

Financial Wellness Index (FWI) to autorski wskaźnik opracowany przez Finax, który co kwartał mierzy poziom dobrostanu finansowego dorosłych Polaków. Badanie za trzeci kwartał 2025 roku zostało przeprowadzone przez Maison&Partners metodą CAWI na panelu Ariadna wśród 1070 pełnoletnich osób.