12 godzin temu
Do chorób, które w sprzyjąjacych warunkach pogodowych mogą spowodować straty w plonie nasion soi na poziomie 10-30%, należą: askochytoza, chwościk, antraknoza, fuzarioza, septorioza, rdza, szara pleśń oraz zgnilizna twardzikowa. Jak im zapobiegać?
Lokalnie mogą pojawić się również inne choroby, tj. czarna zgnilizna korzeni, rizoktonioza czy mączniak rzekomy, które mogą wyrządzić szkody na poziomie kolejnych 5-10%. Dlatego konieczne jest zastosowanie odpowiednio skutecznych fungicydów (syntetycznych czy i biologicznych), które efektywnie ograniczą pojawijące się na plantacji soi patogeny grzybowe.
Co możemy zastosować?
Do dyspozycji mamy kilka klasycznych substancji czynnych fungicydów syntetycznych, na których bazuje kilkadziesiąt preparatów, najczęściej o szerokim spektrum działania, obejmujących zwykle ochronę przed kilkoma czynnikami chorobotwórczymi.
Syntetyczne fungicydy jednoskładnikowe w ochronie soi
Azoksystrobina (np. Amistar 250 SC, Azoguard AZT 250 SC, Azoksar Super 250 SC, Azoxy-Life, Bolid Plus 250 SC, Conclude AZT 250 SC, Dobromir 250 SC, Dobromir Super 250 SC, Dobromir Top 250 SC, Globaztar AZT 250 SC, LS-Azoxy, Makler Plus 250 SC, Mirador 250 SC, Zaftra AZT 250 SC, Zakeo 250 SC, Zingaro Extra 250 SC). Fungicydy te zalecane są do stosowania zapobiegawczo lub interwencyjnie czyli w momencie wystąpienia pierwszych objawów, tj. od fazy rozwiniętego 7 liścia adekwatnego do fazy rozwoju strąków, gdy 20% strąków osiąga typową długość (BBCH 17-72). Preparaty te w dawce 0,8 l/ha skutecznie ograniczają występowanie takich chorób jak: antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, rdza, askochytoza (zgorzelowa plamistość).
Fludioksonil (np. Geoxe 50 WG, Treso). Te dwa środki można stosować w uprawie soi zapobiegawczo lub interwencyjnie. Pierwszy z nich stosuje się do ochrony plantacji soi przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową w dawce 0,75 kg/ha od momentu widocznych pierwszych pąków kwiatowych lub zaczątków pąków kwiatowych (BBCH 51) do fazy osiągnięcia przez strąki soi typowej długości oraz całkowitego uformowania nasion (BBCH 79). Natomiast drugi z nich należy zastosować w dawce 0,50-0,75 kg/ha od początku do końca fazy kwitnienia roślin soi (BBCH 61-69) do ochrony przed szarą pleśnią, antraknozą, askochytozą, chwościkiem, purpurową cerkosporiozą oraz septoriozą (brązową plamistością liści).
Protiokonazol (np. Protikon 250 EC, Virid 250 EC). Preparaty te należy stosować zapobiegawczo lub po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorób, tj. od fazy pełni rozwoju kwiatostanu (na głównym pędzie) do fazy pełni kwitnienia roslin soi (BBCH 53-65). Maksymalna zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 0,8 l/ha, która to dawka skutecznie ograniczy porażenie roślin soi spowodowane wystąpieniem takich chorób jak: fuzaryjna zgorzel szyjki korzeniowej i podstawy łodygi, fuzaryjne więdnięcie (fuzarioza naczyniowa), brązowa plamistość liści soi (septorioza) i zgnilizna twardzikowa.
Syntetyczne fungicydy dwuskładnikowe
Azoksystrobina + difenokonazol (np. Amistar Gold, Angle, Bicanta, Quadris Gold). Preparaty te można stosować zapobiegawczo lub interwencyjnie w trzech różnych terminach w zależności od występującego patogena. Do zwalczania cerkosporiozy czyli chwościka soi fungicydy te stosuje się od fazy widocznego pierwszego międzywęźla do fazy powiększenia pierwszych pąków kwiatowych (BBCH 31-55). Natomiast do ograniczania porażenia spowodowanego wystapieniem antraknozy czy purpurowej cercosporiozy soi preparaty te należy stosować od fazy widocznego pierwszego międzywęźla do końca fazy kwitnienia (BBCH 31-69). A do ograniczania zgnilizny twardzikowej fungicydy te stosuje się od początku do końca fazy kwitnienia soi (BBCH 61-69). Maksymalna zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 1,0 l/ha.
Azoksystrobina + protiokonazol (np. Claro 375 SC, Gavial 375 SC, Kier Pro 375 SC). Fungicydy te polecane są do ochrony plantacji soi przed takimi chorobami jak: fuzaryjna zgorzel szyjki korzeniowej i podstawy łodygi (fuzarioza zgorzelowa), fuzaryjne więdnięcie (fuzarioza naczyniowa), brązowa plamistość liści (septorioza), zgnilizna twardzikowa. Termin stosowania: fungicydy te należy stosować zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów chorób, od fazy, gdy rozwinięty jest trójlistkowy liść na drugim węźle do końca fazy kwitnienia (BBCH 12-69), z wyłączeniem fazy rozwoju części wegetatywnych przeznaczonych do zbioru (BBCH 40-49). Maksymalna zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 1,0 l/ha.
Fluopyram + protiokonazol (np. Propulse 250 SE). Jest to jedyny tak skuteczny preparat, który jest polecany do ochrony soi przed zgorzelą pędów i strąków a ponadto niejako przy okazji chroni plantację soi przed zgnilizną twardzikową. Termin stosowania środka: fungicyd można zastosować zapobiegawczo lub po wystąpieniu pierwszych objawów od fazy widocznych pierwszych pąków kwiatowych do osiągnięcia fazy docelowej długości strąków (nasiona wypełniają większość zagłębień w strąkach BBCH 51-79). Maksymalna zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 1,0 l/ha. W przypadku silnej presji infekcyjnej ze strony tych dwóch patogenów, zabieg opryskiwania należy powtórzyć dawką 1,0 l/ha, po upływie kolejnych 14 dni od momentu wykonania pierwszego zabiegu opryskiwania tym fungicydem.
Fungicydy biologiczne (biofungicydy) w ochronie soi
W ochronie soi, podobnie jak w przypadku innych roślin uprawnych, profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin są zobowiązani do stosowania integrowanej ochrony roślin. Podstawą tego rozwiązania jest optymalne wykorzystanie głównie metod nie chemicznych, np. agrotechnicznych czy biologicznych. Głównym celem metody niechemicznej jest skuteczne, bezpieczne dla agrofitocenozy i opłacalne dla plantatora zredukowanie liczebności agrofagów do takiego poziomu, przy którym nie wyrządzają już one szkód o znaczeniu ekonomiczno-gospodarczym. Takim rozwiązaniem mogą być preparaty mikrobiologiczne, np. biofungicydy, które jako s.cz. posiadają w swoim składzie czynnik biologiczny, np. bakterie czy zarodniki grzyba.
Aktualnie w naszym kraju dopuszczonych do sprzedaży z możliwością zastosowania w uprawie soi są dwa biopreparaty, tj. Serifel i Xilon. W artykule tym skupimy się jedynie na biofungicydzie Serifel a pominiemy opis działania i możliwości aplikacji drugiego biofungicydy jakim jest Xilon, ze wzgledu na fakt iż preparat ten można stosować jedynie w trakcie siewu soi, co oczywiście w obecnym czasie jest już niemożliwe.
Nniewątpliwą zaletą stosowania biofungicydów jest możliwość uzyskania zwiększonej ochrony danej plantacji soi w kolejnych latach uprawy, dzieki temu iż istnieje bardzo niewielkie ryzyko przełamania bariery odpornościowej przez patogeny chorobotwórcze w odniesieniu do czynników biologicznych jakimi są np. grzyby czy bakterie, które są zwykle wykorzystywane jako s.cz. biofungicydów.
Serifel (s.cz. Bacillus amyloliquefaciens, szczep MBI600 = 11%, czyli zawiera min. 5,5∙1010 jtk/g) – preparat ten charakteryzuje się działaniem fungistatycznym i fungicydowym, wynikajacym z faktu zakłócenia kiełkowania zarodników oraz zahamowania rozwoju patogenicznej grzybni, a także posiada zdolność wytwarzania substancji antagonistycznych w stosunku do patogenów powodujących choroby soi, tj. szara pleśń i zgnilizna twardzikowa. Maksymalna zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania w uprawie soi, wynosi 0,5 kg/ha, którą należy rozpuścić w 150-400 l wody i zastosować od fazy, gdy rozwiniętych jest 9 liści do pełni fazy kwitnienia, gdy 50% kwiatów jest otwartych (BBCH 19-65). Minimalna liczba zabiegów w okresie wegetacyjnym wynosi 1, a maksymalna liczba zabiegów opryskiwania to 10. W przypadku wykonania większej liczby zabiegów opryskiwania tym biofungicydem, to pamietajmy iż odstępy pomiędzy nimi nie powinny być mniejsze jak 7 dni!
