Nie lekceważ tych objawów – wirus smugowatej mozaiki zbóż rozprzestrzenia się błyskawicznie!

Zdjęcie: Nie lekceważ tych objawów – wirus smugowatej mozaiki zbóż rozprzestrzenia się błyskawicznie!

Instytut Ochrony Roślin – PIB przeanalizował stan zdrowotny upraw zbóż w Polsce w okresie 2024/2025. Podsumowanie wskazuje, iż w porównaniu z rokiem poprzednim, choroby wirusowe występowały rzadziej, co jest dobrą wiadomością dla rolników. Jednak nie oznacza to, iż zagrożenia nie ma. Wręcz przeciwnie – zauważono wyraźny wzrost rozprzestrzeniania się wirusa smugowatej mozaiki zbóż (WSMV), który może poważnie wpłynąć na kondycję plantacji, szczególnie pszenicy.

Gdzie wykryto wirusa smugowatej mozaiki zbóż?

Wirus WSMV pojawił się w nowych miejscach w Polsce, m.in. w województwach:

• podlaskim,
• kujawsko-pomorskim,
• wielkopolskim,
• łódzkim,
• mazowieckim.

Łącznie, na podstawie wyników badań z ostatnich sezonów, WSMV potwierdzono już w 10 z 16 województw. Oznacza to, iż zagrożenie dotyczy znacznej części kraju i wymaga uwagi wszystkich rolników uprawiających zboża.

SPRAWDŹ TAKŻE: Nowe choroby buraka zagrażają uprawom

Jakie objawy wskazują na zakażenie WSMV?

Choroba objawia się przede wszystkim na liściach pszenicy:

• trwałą, żółto-zieloną mozaiką,
• czerwonawymi lub brązowawymi przebarwieniami,
• nekrotycznymi plamami, które mogą przypominać objawy grzybicy,
• ogólnym osłabieniem roślin, zahamowaniem wzrostu i zmniejszeniem plonu.

Ze względu na to, iż objawy mogą być podobne do innych chorób, konieczne jest potwierdzenie diagnozy w laboratorium. Samo oględziny nie zawsze wystarczą do prawidłowego rozpoznania.

Jak wirus się rozprzestrzenia?

Wirus smugowatej mozaiki zbóż przenoszony jest przede wszystkim przez mikroskopijnego roztocza – szpeciela zbożowego (Aceria tosichella). Żeruje on na liściach zbóż i dzikich traw, takich jak perz czy rajgras. Szpeciele nie przemieszczają się samodzielnie, ale są roznoszone przez wiatr na duże odległości.

Dodatkowo WSMV może być przenoszony mechanicznie przez maszyny rolnicze oraz z nasionami – choćby do 13% ziarna może być zakażone, dlatego nie należy używać materiału siewnego pochodzącego z zakażonych pól.

Jak chronić swoje uprawy przed WSMV?

Ochrona przed wirusem wymaga przede wszystkim działań zapobiegawczych:

• unikaj ciągłego wysiewu pszenicy na tym samym polu (monokultury),
• stosuj adekwatny płodozmian,
• utrzymuj izolację pól zbóż od kukurydzy i innych zbóż,
• eliminuj dzikie trawy w pobliżu pól, które mogą być siedliskiem szpecieli,
• korzystaj wyłącznie z kwalifikowanego, zdrowego materiału siewnego,
• regularnie obserwuj pola i wykonuj badania diagnostyczne w przypadku podejrzeń infekcji.

Wygląd porażonych zbóż przez WSMV można zobaczyć na stronie IOR PIB: SPRAWDŹ TUTAJ.

źródło: IOR PIB