Komisja Europejska planuje zmiany w zasadach dopłat. Organizacje rolnicze już łapią się za głowę i ostrzegają: nowy system może zagrozić stabilności rolnictwa i bezpieczeństwu żywnościowemu w całej Unii Europejskiej. A o co chodzi?
Planowany jednolity fundusz zamiast dwóch filarów WPR – co proponuje Komisja Europejska?
W kwietniu 2025 roku Komisja Europejska przedstawiła propozycję reformy budżetu unijnego, zakładającą przekazanie środków przeznaczonych na Wspólną Politykę Rolną do odrębnych Planów Krajowych zamiast realizacji w ramach dotychczasowej struktury dwóch filarów. (Obecnie Wspólna Polityka Rolna opiera się na dwóch filarach: pierwszym, finansującym dopłaty bezpośrednie i interwencje rynkowe, oraz drugim, wspierającym rozwój obszarów wiejskich.
Nowa propozycja zakłada ich połączenie w ramach jednolitego funduszu i realizację poprzez krajowe programy.) Organizacje rolnicze, w tym Copa-Cogeca i Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych (FBZPR), ostrzegają, iż zmiana ta może osłabić stabilność rolnictwa w Unii Europejskiej i zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu.
Organizacje rolnicze ostrzegają: zmiany w WPR zagrożą bezpieczeństwu żywnościowemu
Planowane zmiany były głównym tematem posiedzenia Prezydiów Copa i Cogeca, które odbyło się 24 i 25 kwietnia 2025 r. w Brukseli z udziałem ponad 100 delegatów z państw członkowskich Unii Europejskiej. W komunikacie opublikowanym po spotkaniu organizacje rolnicze oceniły, iż proponowane zmiany mogą zagrozić spójności Wspólnej Polityki Rolnej, bezpieczeństwu żywnościowemu oraz rozwojowi obszarów wiejskich w Europie.
– Rolnicze ambicje nowej Komisji muszą być oceniane na podstawie jej działań. A pierwszym z nich, jeżeli mamy pozostać w zgodzie z podjętymi zobowiązaniami politycznymi, musi być zabezpieczenie budżetu WPR dostosowanego do inflacji. Od tego kroku zależy spójność wizji rolnictwa i zdolność do zapewnienia rzeczywistego wpływu na rolników w terenie. W obliczu dzisiejszej niepewności nie ma bezpieczeństwa bez bezpieczeństwa żywnościowego – powiedział przewodniczący Copa Massimiliano Giansanti, zapowiadając złożenie wniosku o pilne spotkanie z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen.
Spółdzielnie rolnicze: Stabilność finansowa kluczem do zmian w europejskim rolnictwie
Prezes Cogeca Lennart Nilsson zwrócił uwagę, iż dla spółdzielni rolniczych najważniejsze znaczenie ma przewidywalność i stabilność finansowa, bez których trudno realizować jakiekolwiek zmiany.
– Nasze spółdzielnie rolnicze potrzebują stabilności, przewidywalności, zaufania i pewności prawnej. Wielorakie zmiany wymagane od europejskiego rolnictwa mogą – i zostaną – osiągnięte tylko wtedy, gdy będą odpowiednio finansowane. Inwestowanie w rolnictwo to nie tylko wsparcie finansowe; to strategiczna inwestycja w najważniejszy sektor Europy, który stanowi podstawę całej architektury bezpieczeństwa UE – podkreślił Nilsson.
Polscy rolnicy sprzeciwiają się zmianom w WPR – apel o utrzymanie wspólnej polityki rolnej
W posiedzeniu uczestniczyła także delegacja Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych (FBZPR), która wyraziła sprzeciw wobec propozycji odejścia od dotychczasowego modelu finansowania Wspólnej Polityki Rolnej. Przewodniczący FBZPR Marian Sikora wskazał na znaczenie WPR dla stabilności europejskiego rolnictwa.
– Nie możemy dopuścić do demontażu Wspólnej Polityki Rolnej, która jest fundamentem rolnictwa w całej Unii Europejskiej. Przekształcenie dwóch filarów WPR w jeden fundusz to prosta droga do chaosu, destabilizacji rynków rolnych i spadku bezpieczeństwa żywnościowego w Europie. Oczekujemy od nowej Komisji Europejskiej jasnego zobowiązania do utrzymania budżetu WPR na odpowiednim poziomie, uwzględniającym wzrost kosztów produkcji i inflację – stwierdził Sikora.
Copa-Cogeca i FBZPR mobilizują rolników do obrony dotychczasowych zasad WPR
Copa-Cogeca oraz FBZPR zapowiedziały intensyfikację działań na rzecz utrzymania dotychczasowych zasad funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej. Organizacje planują mobilizację środowisk rolniczych zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, wskazując na strategiczne znaczenie rolnictwa dla bezpieczeństwa żywnościowego i stabilności gospodarczej Unii Europejskiej.
W ocenie organizacji reforma unijnych ram finansowych nie może prowadzić do osłabienia filarów, które od dekad stanowią podstawę wspólnej polityki rolnej