TUZ po 5 latach? Ministerstwo rozwiewa wątpliwości

Czy grunt orny, na którym wysiewa się trawy przez kilka lat, automatycznie staje się TUZ? W tej sprawie głos zabrali rolnicy za pośrednictwem Krajowej Rady Izb Rolniczych (KRIR), prosząc o jednoznaczną interpretację. MRiRW odpowiada i rozwiewa wątpliwości.

Kwestia statusu TUZ, czyli trwałych użytków zielonych, ma realne znaczenie dla tysięcy gospodarstw. To od niej zależy nie tylko rodzaj prowadzonej produkcji, ale i warunki uzyskania płatności bezpośrednich. Wniosek KRIR dotyczył szczególnie sytuacji, w której na gruntach ornych wysiewa się trawy jednoroczne, mieszanki jednoroczne traw oraz mieszanki wieloletnie traw.

Trawy to niekoniecznie trwała zmiana sposobu użytkowania gruntów

KRIR zwrócił się do resortu rolnictwa z prośbą o jednoznaczne stanowisko:

Czy same trawy bez względu na to, czy są to mieszanki jednoroczne czy wieloletnie powinny skutkować przekwalifikowaniem gruntu ornego na TUZ, jeżeli są wysiewane przez kilka sezonów?

Mianowicie rolnicy uważają, iż trawy mogą przecież stanowić jeden z elementów płodozmianu i nawożenia organicznego. Wszak przy wysiewie traw celem nie zawsze jest trwała zmiana sposobu użytkowania gruntów.

Czym jest TUZ według prawa?

Zgodnie z art. 4 ust. 3 lit. c rozporządzenia UE 2021/2115 oraz jego krajową implementacją w art. 2 pkt 29 ustawy o Planie Strategicznym, TUZ to:

• grunty wykorzystywane przez co najmniej 5 lat bez zmianowania do uprawy traw lub innych zielnych roślin pastewnych,
• mogą zawierać krzewy i drzewa (jeśli nadają się do wypasu i nie zaburzają dominacji traw),
• mogą być naturalne (samosiewne) lub uprawiane (wysiewane).

TUZ — odpowiedź ministerstwa: jednoznaczna i wiążąca

W interpretacji przekazanej KRIR 21 maja 2025 r. resort rolnictwa wyjaśnia:

Po 5 latach wysiewania na gruncie ornym mieszanek traw (jednorocznych lub wieloletnich), grunt ten staje się trwałym użytkiem zielonym. Co istotne, tylko wysiew traw w czystym siewie, czyli jednego gatunku, bez domieszek, nie powoduje zmiany klasyfikacji gruntu ornego na TUZ.

Trawa trawie nierówna: co z mieszkankami?

Oznacza to, że:

• mieszanki traw jednorocznych — traktowane jako pastewne uprawy traw — mogą skutkować przekwalifikowaniem gruntu na TUZ po 5 latach,
• mieszanki wieloletnie — tym bardziej, jeżeli są użytkowane nieprzerwanie — także prowadzą do zmiany statusu,
• czysty siew traw (np. życica trwała bez dodatków) — nie zmienia klasyfikacji, choćby po pięciu latach.

Tabela: Kiedy grunt orny staje się TUZ?

Co dalej z TUZ? Dla kogo ta interpretacja ma znaczenie?

• W wypadku gospodarstw uwzględniających trawy w płodozmianie — ważne jest planowanie przerw lub zmianowania co kilka lat.
• Dla doradców rolnych i wnioskodawców dopłat — zmiana statusu gruntu może wpłynąć na zgodność z deklaracjami i ekoschematami.
• Dla ARiMR — ujednolicona interpretacja pozwoli uniknąć różnic w ocenach i ewentualnych sporów.

Trwałe Użytki Zielone to nie każda trawa

Ministerstwo rolnictwa jasno określiło: status trwałego użytku zielonego zależy nie tylko od rodzaju trawy, ale przede wszystkim od czasu i sposobu użytkowania gruntu. Czyli wysiew mieszanek przez 5 lat oznacza TUZ. choćby jeżeli były to mieszanki jednoroczne. Dlatego rolnicy muszą świadomie planować struktury zasiewów, by uniknąć niezamierzonej zmiany klasyfikacji gruntu.

Źródło: KRIR, MRiRW