Umowa handlowa UE-Ukraina budzi emocje — Nowe limity, więcej importu?

Umowa handlowa UE Ukraina już znana! Komisja Europejska opublikowała szczegóły przeglądu strefy wolnego handlu z Ukrainą. Nowe porozumienie otwiera rynek na produkty rolne zza wschodniej granicy. Choć wiele zapisów ma charakter ochronny dla unijnych rolników, nie brakuje obaw o konkurencyjność niektórych sektorów.

W czerwcu 2025 roku wygasły tzw. Autonomiczne Środki Handlowe (ATM), które dotychczas upraszczały handel pomiędzy UE a Ukrainą. W odpowiedzi na ten fakt Komisja Europejska zaproponowała nową, wieloletnią umowę handlową. Co dokładnie zawiera umowa handlowa UE-Ukraina? Czy polscy rolnicy powinni obawiać się zwiększonego napływu produktów ze Wschodu?

Umowa handlowa UE-Ukraina — nowy etap w handlu

Wraz z wygaśnięciem 5 czerwca 2025 r. tzw. Autonomicznych Środków Handlowych (ATM), które upraszczały dotychczasowy handel między Unią Europejską a Ukrainą, obie strony uzgodniły przegląd dotychczasowej umowy o wolnym handlu. Chodzi o tzw. Głęboką i Kompleksową Strefę Wolnego Handlu (DCFTA), która funkcjonuje w ramach Umowy Stowarzyszeniowej UE–Ukraina.

Nowe ustalenia mają zagwarantować długoterminową stabilność i przewidywalność handlu, a także dalszą integrację Ukrainy z jednolitym rynkiem UE. To krok zarówno gospodarczy, jak i polityczny – pokazujący konsekwentne wsparcie Wspólnoty dla Ukrainy, także w kontekście jej przyszłego członkostwa w UE.

Handel UE z Ukrainą z obowiązkiem dostosowaniem się do norm

Jednym z kluczowych założeń nowej umowy jest zasada „równych szans”. Oznacza to, iż wszystkie nowe koncesje, a także ulgi dla produktów ukraińskich zależą od stopniowego dostosowania się Ukrainy do unijnych norm produkcji.

Szczególnie w kwestii dobrostanu zwierząt, stosowania pestycydów, a także leków weterynaryjnych.

Ukraina ma czas do 2028 roku, by wdrożyć odpowiednie standardy, a co roku będzie zobowiązana do przedstawiania raportu z postępów.

Umowa handlowa UE-Ukraina — klauzula ochronna zabezpieczy rolników?

Unia Europejska nie zamierza zostawiać unijnych rolników bez wsparcia. Dlatego w umowie przewidziano solidną klauzulę ochronną, pozwalającą poszczególnym państwom członkowskim na reakcję, jeżeli napływ towarów z Ukrainy wywoła zaburzenia na rynku.

To narzędzie ma chronić najbardziej wrażliwe sektory rolnictwa i działać zarówno na poziomie całej UE, jak i konkretnego kraju – np. Polski.

Nowe limity importu z Ukrainy — produkty wrażliwe

Najwięcej emocji budzą zapisy dotyczące produktów szczególnie istotnych dla polskiego rolnictwa. Co dokładnie się zmienia? Nowa umowa handlowa UE-Ukraina podwyższa kontynenty taryfowe dla produktów takich jak:

• mięso drobiowe (dwa kontyngenty) — zmieniona kwota 120 000, zamiast obecnej 90 000,
• jaja i aluminy (2 TRQ) — nowa kwota 18 000, zamiast aktualnej 6 000,
• pszenica zwyczajna i granulat (bez mąki) — zmieniona 1 300 000, zamiast w tej chwili obowiązującej kwoty 1 000 000,
• jęczmień i peletki (bez mąki) — nowa kwota 450 000, zamiast aktualnej 350 000,
• kasza i mączka jęczmienna; ziarna zbóż obrobione inaczej — nowa kwota 33 200, zamiast 7 800,
• skrobia — zmieniona kwota 24 400, zamiast 10 000,
• słód i gluten – nowa kwota 17 500, zamiast obecnej kwoty 7 000,
• cukier biały – nowa kwota 100 000, zamiast 20 070.

Liberalizacja handlu z Ukrainą dla wybranych produktów

Z drugiej strony, produkty mniej wrażliwe dla rynku UE zostaną całkowicie zliberalizowane.

Oznacza to zniesienie ceł i kontyngentów na produkty takie jak:

• fermentowane produkty mleczne (jogurty, kefiry, maślanki),
• mleko w proszku i przetworzoną śmietanę,
• niektóre grzyby i przetwory spożywcze,
• otręby o niskiej zawartości skrobi,
• sok winogronowy.

To towary, które nie konkurują bezpośrednio z unijną produkcją lub są uzupełnieniem obecnej oferty rynkowej.

Nowe kontyngenty taryfowe na produkty z Ukrainy w ramach liberalizacji umowy DCFTA.

fot. ec.europa.eu

Umowa handlowa UE-Ukraina — klauzula przeglądu i dalsze kroki

Nowe porozumienie zawarte między UE a Ukrainą zawiera również tzw. klauzulę przeglądu, która umożliwia aktualizację warunków handlowych w przyszłości. To istotny element, biorąc pod uwagę dynamiczne zmiany w relacjach gospodarczych UE–Ukraina oraz trwający proces przybliżania tego kraju do struktur unijnych.

Źródło: Komisja Europejska