Wciornastek paprykowiec niszczy uprawy pod osłonami

Thrips parvispinus czyli wciornastek paprykowiec stał się jednym z najgroźniejszych szkodników upraw papryki pod osłonami. W Hiszpanii doprowadza do milionowych strat, a od niedawna obecny jest także w Polsce. Jakie zagrożenia niesie ze sobą ten nowy gatunek i jakie metody ochrony mogą pomóc plantatorom?

Wciornastek paprykowiec (Thrips parvispinus) ze względu na szeroki zakres roślin żywicielskich i specyfikę rozmnażania dołącza do listy najgroźniejszych szkodników w uprawie papryki pod osłonami, obok wciornastka tytoniowca i zachodniego.

Thrips parvispinus dewastuje uprawy w Hiszpanii

Rolnicy z Almerii biją na alarm — kampania paprykowa 2025 rozpoczęła się od gwałtownego ataku wciornastka paprykowca. Niewielki owad, jeszcze kilka lat temu notowany sporadycznie, dziś rozmnaża się w zawrotnym tempie, szczególnie w zachodniej części regionu. Zaś jego nasilenie w tym sezonie jest wyjątkowo wczesne i w niespotykanej dotąd skali.

Skutki żerowania tego szkodnika są poważne:

• zdeformowane pędy i srebrzyste liście;
• przebarwione kwiaty;
• owoce z charakterystycznymi śladami żerowania, które tracą wartość handlową.

W najcięższych przypadkach wciornastek zmusza hiszpańskich plantatorów do przedwczesnego zakończenia uprawy, co oznacza milionowe straty i realne ryzyko rezygnacji z uprawy papryki na rzecz mniej wymagających gatunków. Problemem jest również odporność szkodnika na dostępne środki ochrony roślin, przez co tradycyjne zabiegi chemiczne zawodzą.

Wciornastek paprykowiec obecny w polskich uprawach

Ten niszczycielski szkodnik od niedawna jest obecny również w Polsce. Po raz pierwszy został stwierdzony w naszym kraju w 2021 r. na roślinach ozdobnych, zaś aktualnie jest już także na plantacjach papryki. Wciornastek paprykowiec (Thrips parvispinus) pochodzi z tropikalnej Azji. Jest polifagiem, żeruje na około 40 gatunkach roślin, w tym wielu uprawnych. Odnotowano go m.in. w uprawach bakłażanów, ziemniaków, kukurydzy, fasoli, ale również na roślinach sadowniczych i ozdobnych.

Jego duża szkodliwość wynika m.in. z szybkiego namnażania. Bowiem cykl rozwojowy tego szkodnika trwa od 2 do 5 tygodni, w zależności od temperatury. Zaś samice składają kilkanaście jaj. Owady żerują na młodych liściach, kwiatach i owocach. Zaś uszkodzenia, których sprawcą jest ten wciornastek są różnorodne. Polegają na uszkadzaniu liści, kwiatów i owoców (blizny i deformacje) prowadzących do ograniczenia fotosyntezy i zahamowaniu wzrostu roślin, co w skrajnych przypadkach prowadzi do ich zamierania. T. parvispinus może być także wektorem wirusów. Ściśle mówiąc, charakterystyczne objawy na papryce, to:

• blizny i deformacje liści;
• zahamowany wzrost roślin;
• uszkodzone kwiaty i owoce;
• w skrajnych przypadkach obumieranie roślin.

Introdukcja naturalnych wrogów wciornastków (np. drapieżnych roztoczy) to jeden z najważniejszych elementów ochrony upraw papryki pod osłonami przed wciornastkami.

fot. Anna Maciejuk

Jak chronić uprawy przed nowym wciornastkiem?

Zwalczanie wciornastka paprykowca to ogromne wyzwanie, zarówno w Hiszpanii, jak i w Polsce. Bowiem najważniejsze jest połączenie metod profilaktycznych, biologicznych i chemicznych. Hiszpańscy specjaliści w obliczu tegorocznych doświadczeń kładą nacisk na pilną potrzebę przeglądu protokołów zapobiegania i kontroli szkodnika we wszystkich fazach uprawy: od materiału siewnego, poprzez produkcję rozsady aż do uprawy w gospodarstwach.

Najważniejsze wskazówki dotyczące zwalczania T. parvispinus:

• usuwanie resztek roślinnych po zakończonej produkcji;
• usuwanie porażonych części roślin;
• wdrożenie systemu monitorowania upraw z użyciem żółtych tablic lepowych, pozwalającego wykrywać i oznaczać obszary zaatakowane przez wciornastka;
• stosowanie pułapek lepowych do masowego odławiania;
• introdukcja naturalnych wrogów wciornastków (np. drapieżnych roztoczy),
• naprzemienne stosowanie nicieni entomopatogenicznych;
• wykorzystywanie biopestycydów, wyciągów roślinnych;
• zabiegi z wykorzystaniem dostępnych środków ochrony roślin.

W wielu krajach prowadzi się badania nad skutecznym ograniczeniem liczebności Thrips parvispinus. Jak podkreślają specjaliści, skuteczną ochronę przed tym szkodnikiem daje wyłącznie połączenie metod ochrony i wdrażanie zintegrowanych planów ochrony, obejmujących zarówno działania profilaktyczne, jak i biologiczne. Ponadto istotną rolę odgrywa monitoring, gdyż wczesne wykrycie i szybka reakcja to jedyna szansa, by ograniczyć szkody w uprawach papryki pod osłonami.

Źródło: www.hortoinfo.es