Porozumienie UE z USA w ogniu krytyki. „Błąd, który osłabia naszych rolników”

5 godzin temu

Unia Europejska zamierza zawrzeć porozumienie handlowe z USA. Ale szczegóły tej propozycji wywołały oburzenie organizacji rolników. Chodzi m.in. o preferencje dostęp do rynku UE dla amerykańskiej wieprzowiny i produktów mlecznych. – Rolnictwo jest konsekwentnie marginalizowane w negocjacjach handlowych UE – dodaje Copa-Cogeca. Czy porozumienie UE z USA wejdzie w życie?

Porozumienie UE z USA w sprawie handlu trafi do PE

Już 3 września w Parlamencie Europejskim Komisja Handlu Międzynarodowego ma zająć się oceną porozumienia UE z USA. Niedawno Komisja Europejska opublikowała „Wspólne oświadczenie w sprawie ram porozumienia między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską dotyczącego wzajemnego, uczciwego i zrównoważonego handlu”. W teorii porozumienie UE z USA ma zapobiegać wojnie handlowej między tymi podmiotami. Jednak szczegóły tego porozumienia wzbudziły irytacje zarówno wśród rolników i organizacji rolniczych oraz polityków.

To istotny dokument ze względu na wielkość handlu między obiema potęgami. Komisja Europejska podaje, iż w 2023 roku wartość importu produktów rolnych z USA do UE wyniosła 11,7 mld euro. Amerykanie sprzedawali na unijny rynek rośliny oleiste i białkowe, głównie soję (ok. 4 mld euro), zboża, w tym kukurydzę i pszenicę (ok. 270 mln euro) oraz komponenty paszowe i dodatki (ponad 500 mln euro).

Porozumienie UE z USA zakłada preferencyjny dostęp do unijnego rynku dla amerykańskich artykułów rolnych

Według porozumienia UE z USA, Stany Zjednoczone miałyby stosować wobec unijnych produktów maksymalnie taryfy celne na poziomie 15 proc. lub stawki dla najbardziej uprzywilejowanego kraju (MFN). Natomiast Unia Europejska miałaby znieść cła na wszystkie amerykańskie towary przemysłowe. UE zobowiązała się też zapewnić preferencyjny dostęp do rynku dla szerokiej gamy amerykańskich artykułów rolnych. Wśród nich są chociażby:

produktów mlecznych,
mięsa wieprzowego
mięsa bizoniego.
świeżych owoców i warzyw,
przetworzonych owoców i warzyw,
orzechów,
żywności przetworzonej (np. ketchup pomidorowy, kakao i herbatniki),
materiału siewnego,
oleju sojowego.

W porozumieniu UE z USA przewidziano także zmniejszenie barier pozataryfowych, w tym poprzez współpracę w zakresie norm środków sanitarnych i fitosanitarnych.

Przez porozumienie UE z USA unijne rolnictwo będzie mniej konkurencyjne

– Umowa ta zapewnia lepszy dostęp do rynku dla amerykańskich produktów rolno-spożywczych, podczas gdy producenci z UE muszą się liczyć z wyższymi taryfami, które w tej chwili sięgają 15 proc., na najważniejsze produkty eksportowe – zauważają przedstawiciele Copa-Cogeca, unijnej organizacji rolniczej.

Organizacja podkreśla także, iż jeszcze pod koniec lipca Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej zapewniała o ustaleniach celnych typu „zero za zero” na niektóre produkty rolne. Unijni rolnicy oczekiwali przynajmniej ulgi taryfowej na wino i napoje spirytusowe, ale nic z tego nie zostało spełnione.

Copa-Cogeca zwraca też uwagę, iż przez porozumienie UE z USA unijne rolnictwo będzie mniej konkurencyjne na amerykańskim rynku. Produkty rolno-spożywcze będą obłożone cłem wysokości 15 proc., podczas gdy Australia i Argentyna będą korzystać z niższych ceł w wysokości 10 proc.

Copa – Cogeca: to porozumienie osłabia unijnych rolników

Przedstawiciele Copa-Cogeca nie kryją rozgoryczenia propozycjami porozumienia handlowego UE z USA. Organizacja rolnicza ocenia, iż taka umowa w praktyce oznacza gorsze warunki handlowe dla unijnego rolnictwa niż obecnie. Natomiast z nowych warunków porozumienia strona amerykańskiego uzyskuje znacznie więcej nowych korzyści.

– To nie jest wzajemność – to strategiczny błąd, który osłabia unijnych rolników, spółdzielnie rolnicze i gospodarkę wiejską. Niniejsza umowa potwierdza niepokojący trend: rolnictwo jest konsekwentnie marginalizowane w negocjacjach handlowych UE – podsumowuje Copa-Cogeca.

Chiny, Indie i Brazylia mogą żądać warunków jak będzie mieć USA?

Porozumienie UE z USA krytykuje także John Alistair Clarke, były negocjator UE ds. handlu i szef delegacji UE w WTO i ONZ. W jego opinii dokument stanowi poważne naruszenie artykułu 1 Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT).

Według tego zapisu każda koncesja taryfowa oferowana jednemu krajowi, musi być bezwarunkowo rozszerzana na wszystkich innych członków WTO. A koncesja handlowa nie można rozszerzyć na jeden kraj, poza umową o wolnym handlu.

– Można się spodziewać, iż Chiny, Indie, Brazylia i inne kraje – które będą teraz w niekorzystnej sytuacji na rynku UE, ponieważ towary amerykańskie będą objęte niższymi cłami niż ich – będą wskazywać na hipokryzję UE – uważa John Alistair Clarke.

Czy porozumienie UE z USA wejdzie w życie?

Jednak nie wiadomo czy porozumienie handlowe UE z USA wejdzie gwałtownie w życie w takim kształcie. Na jej zapisy musi zgodzić się Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej. Pierwszym krokiem do tego będzie wspomniana debata podczas Komisji Handlu Międzynarodowego, która odbędzie się 3 września. A można spodziewać się, iż będzie miała dość burzliwy przebieg. Zwłaszcza, iż dość dużym krytykiem porozumienia jest szef komisji.

– Zdajemy sobie sprawę, iż Komisja Europejska zaakceptowała tę niezrównoważoną umowę w zamian za zapewnienie stabilności. Nie może to być jednak carte blanche – komentuje Beranrd Lange, Przewodniczący Komisji Handlu Parlamentu Europejskiego.

Przeczytaj także ten artykuł: Ogromne gospodarstwa dla rolników czy spółek? Nowe pomysły na dzierżawę OPR-ów

Często zadawane pytania (FAQ): Porozumienie UE z USA w ogniu krytyki

Co to jest porozumienie UE z USA?

Porozumienie UE z USA to umowa handlowa mająca na celu ułatwienie wymiany towarów między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi. Oferuje m.in. preferencyjny dostęp do rynku dla amerykańskich produktów rolnych.

Jakie produkty rolnicze obejmuje umowa?

Umowa obejmuje m.in. produkty mleczne, mięso wieprzowe, mięso bizonowe, świeże owoce i warzywa oraz żywność przetworzoną, jak ketchup czy kakao.

Dlaczego rolnicy są przeciwni temu porozumieniu?

Rolnicy obawiają się, iż umowa osłabi konkurencyjność ich produktów na rynku, ponieważ amerykańskie artykuły będą miały preferencyjny dostęp, a cła na unijne towary będą wyższe.

Jakie będą konsekwencje porozumienia dla unijnego rolnictwa?

Konsekwencje mogą być negatywne, ponieważ unijni rolnicy mogą musieć zmierzyć się z wyższymi kosztami oraz mniejszymi możliwościami eksportowymi w porównaniu do amerykańskich producentów.