ProKolej proponuje priorytety Planu Nadzoru 2026

Zdjęcie: Fot. PKP PLK

W ramach konsultacji Planu Nadzoru przygotowywanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na przyszły rok, Fundacja „Pro Kolej” przesłała swoje stanowisko z propozycjami obszarów do skontrolowania. Wskazano w nim cztery zagadnienia, które powinny stać się priorytetami działania regulatora rynku w 2026 roku.

Fot. PKP PLK

Z końcem listopada Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zakończył zbieranie opinii i propozycji, które posłużą do przygotowania Planu Nadzoru nad rynkiem kolejowym w przyszłym roku. W stanowisku przesłanym przez Fundację „Pro Kolej” wskazano kwestie bezpieczeństwa, obsługi pasażerów i dostępu do infrastruktury portowej jako obszary problemowe, którym należałoby przyjrzeć się w pierwszej kolejności.

Ograniczenie zagrożeń związanych z przejazdami kolejowo-drogowymi

Jako najważniejszy postulat w piśmie Fundacji wymieniono działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych. Zdarzenia w tym obszarze generują najwięcej sytuacji niebezpiecznych i najpoważniejsze konsekwencje dla systemu kolejowego. Mimo licznych inwestycji i podnoszenia kategorii zabezpieczenia przejazdów, statystyki wypadków nie ulegają poprawie. Wynika to z faktu, iż podstawowe źródło problemu leży poza systemem kolejowym. Skuteczna interwencja powinna koncentrować się zatem na zachowaniach użytkowników systemu drogowego oraz eliminacji jak największej liczby punktów styku, to jest likwidacji wybranych przejazdów.

– Działania kontrolne powinny obejmować również zarządców infrastruktury drogowej i jej użytkowników. Jednym z narzędzi w tym zakresie może być włączenie do wspólnych działań nadzorczych służb instytucji i podmiotów spoza systemu kolejowego – mówi Jakub Majewski, Prezes Fundacji ProKolej.

Równolegle Fundacja przypomniała „zasadę 3 km”, którą określa rozporządzenie ws. warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami. Zgodnie z tą regulacją, odległość między przejazdami nie może być mniejsza niż 3 km i taki sam dystans należy zachować pomiędzy przejazdem a skrzyżowaniem wielopoziomowym. Pomijanie powyższych norm jest jedną z podstawowych przyczyn mnożenia liczby miejsc niebezpiecznych na polskiej sieci kolejowej.

Dostęp do infrastruktury punktowej

Drugim obszarem związanym z infrastrukturą kolejową i wymagającym interwencji regulatora jest infrastruktura zlokalizowana w portach morskich. Tak jak pozostała infrastruktura punktowa powinna być udostępniania w sposób neutralny dla rynku na równych zasadach. Niestety nie wszędzie tak się dzieje.

– Opłaty za użytkowanie infrastruktury usługowej powinny zapewniać równy i niedyskryminujący dostęp dla wszystkich środków transportu. W wielu dziedzinach mamy do czynienia z promowaniem transportu drogowego i nierównomiernym obciążaniem opłatami innych użytkowników infrastruktury – zauważa Kamil Sikora, specjalista ds. analiz w Fundacji ProKolej.

W ostatnim czasie nasilają się sygnały, wskazujące na problemy w terminalach portowych. Brakuje mechanizmów gwarantujących równy dostęp do usług, co prowadzi do nierównej konkurencji. Problem dotyczy przede wszystkim cenników za korzystanie z obiektów infrastruktury usługowej oraz aktualizacji opłat i regulaminów.

Problemy na rynku przewozów pasażerskich

Z obszaru przewozów pasażerskich Fundacja zwróciła uwagę na dwie kwestie. Pierwszy to dostęp do rzetelnej, kompleksowej informacji o rozkładzie jazdy. Rosnąca liczba portali i aplikacji mobilnych do wyszukiwania połączeń i zakupu biletów jest pozytywna, ale problematyczna jest wybiórczość zamieszczanych danych. W przypadku części witryn i aplikacji zaobserwować można pomijanie wybranych kursów i przewoźników. Opisana sytuacja znacząco utrudnia pasażerom znalezienie dogodnego połączenia, obniża atrakcyjność systemu kolejowego i może pogłębiać zjawisko wykluczenia transportowego.