Savills: ekstremalne upały wpływają na rynek nieruchomości [RAPORT]

Savills każdego roku publikuje raport IMPACTS, który porusza szereg wyzwań wpływających na rynek nieruchomości i związanych z m.in.: biznesem, zmianami społecznymi, technologią czy środowiskiem naturalnym. Jednym z tematów jest przystosowanie miast i budynków na całym świecie do rosnących temperatur oraz coraz częstszych fal ekstremalnych upałów.

Rok 2024 zapisał się w historii licznymi katastrofami naturalnymi, od niszczycielskich pożarów i burz po ekstremalne upały. Polska i Hiszpania zmagały się z dotkliwymi powodziami, huragan Helene uderzył w południowo-wschodnie Stany Zjednoczone, a Grecja doświadczyła najgorętszego lata w swojej historii pomiarów meteorologicznych. Globalnie, był to najgorętszy rok w historii, w którym średnia temperatura po raz pierwszy przekroczyła o 1.5°C poziom z czasów przedprzemysłowych. Przekroczenie tego krytycznego progu oznacza, iż skutki zmian klimatu stają się coraz bardziej nieprzewidywalne.

Globalne temperatury osiągają rekordowe poziomy, a miasta są szczególnie narażone na ekstremalne zjawiska cieplne. Adaptacja miast i budynków do tych zmian jest kluczowa, niezależnie od pory roku – podkreśla Ilona Otoka, dyrektorka działu ESG & Sustainability w Savills Polska.

Skandynawscy liderzy

W indeksie City Heat Resilience Index (w raporcie IMPACTS, opracowanym przez firmę doradczą Savills) sklasyfikowano 30 miast na całym świecie pod kątem ich odporności na ekstremalne upały. W pierwszej trójce miast, wyróżniających się najniższym ryzykiem znajdują się miasta skandynawskie – Helsinki, Kopenhaga i Sztokholm. Oprócz ich charakterystyki wynikającej z położenia geograficznego, miasta te posiadają strategiczne i wieloletnie plany adaptacji do zmian klimatu. Ich strategie są kompleksowe, obejmują zarówno działania infrastrukturalne, jak i społeczne, oraz są regularnie aktualizowane i monitorowane. Miasta te należą do europejskich i światowych liderów w zakresie adaptacji miejskiej do skutków zmian klimatu, stawiając na innowacje, współpracę oraz integrację adaptacji z całościowym rozwojem miejskim.

Skala wzrostu temperatur

Raport Savills pokazał, iż w 2023 roku aż 60 proc. analizowanych miast doświadczyło temperatur przekraczających średnie sezonowe o ponad 15°C, a połowa z nich zmagała się z ponad 50 dniami z temperaturą powyżej 30°C. Ten niepokojący trend wyraźnie wskazuje na pilną potrzebę dostosowania strategii urbanistycznych w celu skutecznego ograniczenia ryzyka i zarządzania skutkami upałów przez cały rok.

Strategia adaptacji

Kluczowe jest, aby miasta wdrażały kompleksowe strategie adaptacji do zmian klimatu. W budynkach należy stosować rozwiązania takie jak naturalne zacienianie i materiały budowlane odbijające promienie słoneczne. Niezwykle ważne jest zachowanie i powiększanie terenów zielonych. Strategie projektowania pasywnego mogą skutecznie ograniczyć nagrzewanie budynków i zmniejszyć zapotrzebowanie na klimatyzację. Intensywna praca klimatyzacji podczas fal upałów prowadzi do zwiększonej emisji ciepła i gazów cieplarnianych, co pogłębia efekt miejskich wysp ciepła.

– Transformacja strategii urbanistycznych jest niezbędna, aby miasta mogły sprostać coraz częstszym falom ekstremalnych upałów. To najważniejsze nie tylko dla komfortu mieszkańców, ale także dla ochrony zdrowia publicznego i infrastruktury miejskiej – podkreśla Ilona Otoka. –W obliczu nasilających się zmian klimatycznych, zrównoważony rozwój miast, integrujący strategie odporności na te zmiany, musi stać się integralną codziennych decyzji – dodaje.

Rola zielonej i niebieskiej infrastruktury

Raport Savills podkreśla znaczenie zielonej i niebieskiej infrastruktury, przestrzeni odbijających światło materiałów budowlanych oraz energooszczędnych rozwiązań. Zielone przestrzenie, z ang. green spaces, obejmują tereny zielone, takie jak parki, skwery, lasy miejskie, ogrody, zielone dachy i inne obszary pokryte roślinnością zaś niebieskie przestrzenie z ang. blue spaces, to obszary związane z wodą, jak rzeki, jeziora, stawy, fontanny, zbiorniki wodne oraz inne elementy wodne w miastach.

Skuteczne rozwiązania

Przykładem wdrażania takich działań na poziomie miejskim jest Los Angeles, gdzie zastosowanie odblaskowych powłok na ulicach obniżyło temperaturę przy powierzchni o 9°C. Z kolei w Seulu w 2005 roku zakończono prace przy odtworzeniu strumienia Cheonggyecheon, który od lat 50. XX był przykryty drogą, a następnie autostradą. Po jej usunięciu i przywróceniu naturalnego cieku wodnego miastu temperatury otoczenia obniżyły się o blisko 6°C, a dodatkowo projekt przyniósł dodatkowe korzyści: poprawę jakości powietrza, wzrost bioróżnorodności, rozwój terenów zielonych, infrastruktury pieszo-rowerowej, a także ożywienie społeczne okolicznych dzielnic. Dziś Cheonggyecheon to symbol udanej rewitalizacji miejskiej, który jest jedną z największych atrakcji turystycznych Seulu.

Szczególnie ważne w walce z miejskimi upałami okazują się przestrzenie między budynkami i ich zagospodarowanie. Przemyślany układ urbanistyczny oraz zieleń odgrywają istotną rolę w kształtowaniu mikroklimatu miejskiego. Różnorodna zabudowa i nieregularny układ ulic mogą poprawiać cyrkulację powietrza w mieście, co zapobiega tworzeniu się „wysp ciepła” i wspiera naturalne chłodzenie. Roślinność, szczególnie drzewa, działają jak naturalny klimatyzator, obniżając temperaturę otoczenia. Zieleń redukuje też negatywne skutki promieniowania słonecznego.

– Badania pokazują, że ekstremalne upały mają nie tylko wpływ na komfort życia, ale także poważne konsekwencje ekonomiczne, zdrowotne i społeczne. Zróżnicowanie wysokości budynków, mikrostrefy klimatyczne jak np. pasy przewietrzające, korytarze ekologiczne w planach zagospodarowania przestrzennego oraz uwzględnianie lokalnych warunków w projektowaniu nowych inwestycji może wspierać cyrkulację powietrza i redukcję efektu miejskich wysp ciepła – dodaje Ilona Otoka.

Przykłady miejskich strategii

Wiele miast na świecie podejmuje już konkretne działania w odpowiedzi na rosnące temperatury. Kopenhaga, uznawana za lidera w adaptacji do zmian klimatu, po powodziach w 2011 roku wdrożyła ambitny Plan Adaptacji, obejmujący ponad 300 projektów infrastrukturalnych. Kluczowe są w nim „zielono-niebieskie” rozwiązania, takie jak zielone ulice, parki retencyjne i podziemne tunele, które są tańsze i bardziej elastyczne niż tradycyjna kanalizacja, a jednocześnie poprawiają jakość życia i bioróżnorodność. Helsinki z kolei mapują zagrożenia związane z podnoszeniem się poziomu morza i prowadzą kompleksową politykę klimatyczną, opartą na innowacyjnych rozwiązaniach testowanych we współpracy z mieszkańcami i przedsiębiorcami. Miasto stawia na zielone dachy, ogrody deszczowe i permeabilne (przepuszczalne, poprawiające retencję) nawierzchnie.

Wyzwania

Brak zdecydowanej polityki klimatycznej w miastach narażonych na ekstremalne upały może znacząco obniżyć ich atrakcyjność dla mieszkańców, pracowników i inwestorów. W obliczu prognozowanego wzrostu globalnych temperatur, presja na tworzenie klimatycznie responsywnych polityk miejskich będzie stale rosła.

Publikując raport IMPACTS, Savills po raz kolejny potwierdza swoje zaangażowanie w dostarczanie dogłębnych analiz i prognoz dotyczących kluczowych trendów wpływających na globalny rynek nieruchomości. Indeks City Heat Resilience Index zawarty w raporcie jednoznacznie wskazuje, iż skuteczne zarządzanie problemem ekstremalnych temperatur wymaga pilnego wdrażania działań adaptacyjnych, niezbędnych dla miast, społeczności i branży nieruchomości, w celu minimalizowania ryzyka i zapewnienia zrównoważonego rozwoju.