Od stycznia 2026 roku w całej Polsce zaczną obowiązywać rygorystyczne przepisy dotyczące ogrzewania domów, a za ich łamanie przewidziano dotkliwe kary finansowe. Jak informuje portal Forsal, najbardziej odczują je mieszkańcy województwa podkarpackiego, gdzie zbliża się najważniejszy termin wynikający z lokalnej uchwały antysmogowej.

Koniec ery kopciuchów. Od 2026 roku ruszają wysokie kary i masowe kontrole

Właściciele domów jednorodzinnych, którzy dotąd zwlekali z wymianą starych pieców, mają czas na dostosowanie się do przepisów tylko do końca 2025 roku. Od 1 stycznia 2026 r. na Podkarpaciu zacznie obowiązywać całkowity zakaz użytkowania kotłów bezklasowych. Po tym terminie korzystanie z przestarzałych urządzeń na węgiel czy drewno będzie wiązało się z poważnymi sankcjami.

Kontrole coraz częstsze. Mandaty do 500 zł, grzywny do 5 tys. zł

System kontroli palenisk w Polsce staje się coraz bardziej szczelny. Strażnicy miejscy i gminni regularnie sprawdzają, czym ogrzewane są domy. Za nieprzestrzeganie przepisów antysmogowych grożą:

• mandaty do 500 zł,
• grzywny do 5 tys. zł, jeżeli sprawa trafi do sądu.

Co ważne, kary mogą być nakładane wielokrotnie, jeżeli podczas kolejnych kontroli okaże się, iż właściciel przez cały czas korzysta z nielegalnego źródła ciepła.

Harmonogram zmian: Podkarpacie pierwsze, ale nie jedyne

Kolejne regiony zaostrzają przepisy

Podkarpacie nie jest jedynym województwem, które wprowadza restrykcje. Podobne regulacje obowiązują już m.in. . w województwach śląskim, małopolskim i mazowieckim, choć każde z nich ustaliło własne terminy dla poszczególnych klas kotłów.

Urząd Marszałkowski przypomina: – Od 1 stycznia 2026 roku w województwie podkarpackim nie będzie można używać kotłów bez klasy emisji.

Dla użytkowników nowszych urządzeń przewidziano dłuższe okresy przejściowe:

• kotły klasy 3 i 4 – legalne do końca 2027 roku,
• kotły klasy 5 zainstalowane przed 2020 r. – bez ograniczeń czasowych.

Miliardy na termomodernizację. Program „Czyste Powietrze” wraca na pełne obroty

Wsparcie finansowe dla gospodarstw domowych

Równolegle do zaostrzania przepisów państwo oferuje szerokie wsparcie finansowe. Najważniejszym narzędziem pozostaje program „Czyste Powietrze”, który od 2018 roku przyjął wnioski na ponad 38,8 mld zł, z czego 16,7 mld zł już wypłacono.

Po problemach i wstrzymaniu naboru pod koniec 2024 roku, program od marca 2025 działa na nowych zasadach. Warunkiem uzyskania dotacji jest audyt energetyczny, który ma zapewnić realne efekty inwestycji — niższe rachunki i mniejszą emisję.

Stabilne finansowanie na kolejne lata

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, iż sytuacja finansowa programów poprawiła się znacząco.

• W 2024 roku zapewniono 12 mld zł z KPO oraz 8,5 mld zł z FEnIKS.
• Na 2025 rok uzgodniono kolejną transzę — 10 mld zł.

Środki te mają umożliwić wymianę pieców na pompy ciepła, nowoczesne kotły gazowe i inne ekologiczne źródła ciepła.

Nowe standardy paliwowe: koniec z najgorszej jakości węglem

Zmiany obejmą także brykiet i pellet

Walka ze smogiem to nie tylko wymiana urządzeń grzewczych. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadziło nowe wymagania jakościowe dla węgla sprzedawanego gospodarstwom domowym. Od 2025 roku podobne regulacje obejmą również brykiet i pellet drzewny.

Celem jest wyeliminowanie z rynku najgorszej jakości paliw, które najbardziej przyczyniają się do smogu w okresie grzewczym.